De “bolgashouder” van 210.000 kg

Ten westen van de Tooropstraat, ongeveer op de plek van de huidige verlengde Henri Jonasstraat, stonden vroeger gashouders van het gemeentelijk gasbedrijf.

Officieel was het adres aan de Meezenbroekerweg. Heerlen had geen eigen gasfabriek zoals de meeste andere plaatsen van ons land. Het Heerlense gas werd door de mijnen geproduceerd. Door ondergrondse buizen kwam het gas naar het gasmeetstation vanwaar het naar twee gashouders werd gepompt. Deze twee waren van het veelvoorkomende z.g.n. “natte type” en werden in 1934 opgeleverd.

Bron: Rijckheyt.nl | Meezenbroekerweg-(25-1-1934). Ingebruikneming-van-de-lagedrukgashouder-II.
Bron: Rijckheyt.nl | Meezenbroekerweg (25-1-1934). Ingebruikneming van de lagedrukgashouder-II.

In 1955 werd een derde gashouder in gebruik genomen van een geheel nieuw type: de “bolgashouder”. Het leek wel een enorme voetbal vooral nadat de bol ook nog wit was geschilderd. Met een gewicht van 210.000 kg en met een inhoud van 24.000 kubieke meter had Heerlen de Nederlandse primeur met deze enorme stalen voetbal. Het zou een mooi reclame-object kunnen zijn geweest voor K.E.V., dé voetbal- club van Meezenbroek!

Bron Rijckheyt.nl | Bouw van een hogedrukbolgashouder. Op de achtergrond een deel van Palemig.
Bron Rijckheyt.nl | Bouw van een hogedrukbolgashouder. Op de achtergrond een deel van Palemig.

Door de ontdekking van de “aardgasbel van Slochteren” en de sluiting van de mijnen werden de drie gashouders overbodig waarop ze alle drie werden gesloopt.

Bron: Rijckheyt.nl | Meezenbroekerweg. Gashouder.
Bron: Rijckheyt.nl | Meezenbroekerweg. Gashouder.

Bert

Bert Nijkamp werd in 1941 in Heerlen geboren. Twintig jaar woonde Bert in Meezenbroek. Deze tijd was voor hem onvergetelijk. Na een (mislukte) start in de horeca diende hij zijn militaire dienstplicht te vervullen en in die periode was zijn gezin in 1961 naar Apeldoorn verhuisd. Na te zijn afgezwaaid, had hij een paar jaar een adm. functie bij een constructiefabriek om daarna als burger-ambtenaar in verschillende technisch/ administratieve functies bij een TD-eenheid van Defensie zijn brood te verdienen. Al sinds zijn jonge jaren schreef hij graag en was hij geïnteresseerd in historie. Zowel voor die constructiefabriek, als voor zijn militaire werkgever heeft hij verschillende artikelen geschreven. In 2010 schreef Bert samen met een oud-collega een boek over over “150 jaar Kamp Nieuw Milligen”, een militair complex midden op de Veluwe. Ze hebben er twee jaar aan gewerkt. En in 1991 kwam een door Bert geschreven boek uit over 75 Jaar Apeld. Chr. Mannenkoor (zie www.acm-apeldoorn.nl) waarvan hij al jaren lid was (de basis voor zijn liefhebberij voor mannenkoorzang was n.b. bij het K.H.M. St. Pancratius gelegd!). Bert is op 10 oktober 2012 in Apeldoorn overleden.

13 gedachten over “De “bolgashouder” van 210.000 kg”

  1. Ja Bert, die gasketel. Het was natuurlijk een zeer nuttig ding. Het typeerde toch ook de wijk Meezenbroek. Wij Molenbergers gebruikten dat ding ook ergens voor….
    In onze jongste jaren werd ons door onze ouders altijd voorgehouden dat “dat volk uit Meezenbroek” allemaal rooie rakkers en “dus” communisten waren. Wisten wij veel! De Meezenbroekers werden door ons omschreven als “dat volk van bei der gaaskeeëtel”.
    Ik leerde in die tijd een meisje kennen, dat later mijn vrouw zou worden. Waar kwam ze vandaan?….
    Van “bei der gaaskeeëtel”. Weg waren alle vooroordelen.

  2. Dit verhaal maakt deel uit van een serie herinneringen die soms te kort waren voor een artikel. Behalve dit artikel over de gashouders behoren eveneens tot deze serie:
    *Toen vuilnisman nog een gezond beroep was
    *Naar de dokter
    Nog geplaatst zullen worden;
    *De buurtwinkels in Meezenbroek;
    *Het Schaesbergerveld;
    *Thuiskomst van Indië-gangers;
    *De Kerk en wij;
    *Het St. Josephziekenhuis;
    *Met de IAO-bus naar Terwinselen;
    *Het Aambos;
    *Het Emmaplein;
    *Terworm;
    *De lange Jan & Lies.
    Misschien dat Heerlen Vertelt sommige stukjes combineert en er 1 verhaal van maakt.

  3. Naast de gasbol lag een speeltuin, ik weet mij nog goed te herinneren dat een jongetje namens Henkje op een schommel wilde maar die was helaas bezet door Fieni . Henkje wilde persé op de schommel maar luisterde niet naar de waarschuwende kreten van Fieni waardoor de schommel met volle kracht tegen zijn neusje sloeg.Het is gelukkig allemaal weer goed gekomen, ik kom Henkje nu nog wel eens tegen als die met zijn hond aan het wandelen is je kan wel nog goed zien waar de schommel hem heeft geraakt zijn neus is een beetje scheef door die harde klap van de schommel.

  4. Wat ik me nog kan herinneren van de gasbol is dat (ik dacht) Anderé Holtkamp er op was geklommen (gedeeltelijk dan) er met een behoorlijke smak vanaf is gevallen.

  5. Eeuwig zonde dat men die gasbol gesloopt heeft.Het zou een prachtig industrieel monument zijn geweest.Maar er is al zoveel gesloopt in Heerlen .Wat blijft er nu nog over?En wordt het Maankwartier een nieuwe aanwinst?

    1. Ben er jaren geleden nog geweest. Mijn gezin laten zien hoe het was waar ik ben opgegroeid. Die bol is in de jaren zeventig al neergehaald. We hebben nog verstoppertje gespeeld op de plaatdelen die ervan kwamen. De naam Andre Holtkamp ken ik wel. die was bevriend met m’n broer, Wim. Allebei geen lieverdjes. Hij werd nog een keer onder de tafel gezopen door Agnes Holtkamp.

      Voor de rest sowieso veel herineringen aan het terrein van de gasbol. Daar lagen ook kabelrollen opgeslagen. We haalden de planken ervan af om hutten ermee te bouwen, naast dat terrein. Dat we daarmee wegkwamen…

  6. Ik kan mij nog goed herinneren , toen ik een jaar of 12 /13 was , ik ernaartoe ging ,nadat het al gesloopt was, maar er was not een “ring” to zien was, van de basis van het ding, and 2 grote gaten in de grond wat gevult was met regen water, and ik met enkele vriendinnetjes van Meezenbroek er gingen spelen en rennen. Maar een van de vriendinnetjes had niet in de gaten dat er direckt achter haar een van deze opening was , en zij er achteruit in viel en haar hoofd flink tegen de rand van de opening had geslagen, wij allemaal in paniek ,want wij dachten zeker dat ze verdronken zou zijn , maar het was maar een halve meter diep ( gelukkig). Ik verbaas me nu nog dat niemeand echt moeite had gedaan om het er veiliger te maken , maar wij zouden de hekken of andere geweren toch hebben beklommen , ha ha ha h a

  7. Bij mijn weten werden er bij de gasketels zo als wij ze noemde ook de weide feesten gehouden.Oer gezellig maar meer was er ook niet te doen.Oja er was ook een Operrette gezelschap die traden op in het gebouw waar ook de harmonie oefende.De naam van het gebouw weet ik niet meer.In iedergeval was het op het pleintje.

    1. Het was volgens mij de neef van Jo Holtkamp. die heeft totdat de woningen in in de Frans Halstraat naast ons gewoond, op nummer 36

  8. Mijn opa, Janssen was de beheerder/bewaker van de gasbol in de 50 er jaren en woonde in het huisje dat er nu nog staat. Als je naar hem vroeg zei men altijd , oooh der Janssen van de gasketel. !! Pas nog een wandeling met mijn vrouw gemaakt door de Heemskerkstraat, waar ik op nr 7 geboren ben. Toen naar het huisje van opa gelopen en met de huidige bewoonster gepraat en een en ander verteld over opa en de gasketel, zoals wij het noemden.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.