Ook bang geweest voor de mijntandarts?

Ook bang geweest voor de mijntandarts aan de Kloosterkensweg te Heerlen?

We schrijven ca. 1959 en ieder kind was zover ik weet tandtechnisch gesaneerd. Dat betekende dat je 2x per jaar op controle moest bij de tandarts. De mijnen verzorgden in die tijd de tandarts voor de kinderen van het personeel van de mijnen.Het gebouw waarin de tandartsen zich bevonden was gelegen aan de Kloosterkensweg. Als je ongeveer 10 jaar was, dan moest je van je ouders er alleen heen lopen.

Bron: Collectie Silvio Comis | spelen achter de Pius-X | Silvio Comis staant in het midden. Met streeptruitjeen pet met kleppen; Heintje Zweiphennig, muts met bril; Johny Ploum, op voorgrond links; Huub Hollands, met bontkraag aan rechterzijde Alex Italiaander (marktkoopman) en overig nog Leo Giebels, Ronnie Böhmer
Bron: Collectie Silvio Comis | spelen achter de Pius-X | Silvio Comis staant in het midden. Met streeptruitjeen pet met kleppen; Heintje Zweiphennig, muts met bril; Johny Ploum, op voorgrond links; Huub Hollands, met bontkraag aan rechterzijde Alex Italiaander (marktkoopman) en overig nog Leo Giebels, Ronnie Böhmer

Vanaf Meezenbroek liep ik dan vanaf de Pius-X school door het katholieke gedeelte van Meezenbroek over de Rattebeek richting Schandelen langs die lage bejaardenwoningen waar weleens een zwart kruis op een stok tegen een gevel stond, als teken dat er een dode opgebaard in de woning lag. Ik vond dat er nogal luguber uitzien en liep dan snel door richting Meezenbroekerweg, waar zich aan de rechterzijde de steenfabriek bevond met de droogrekken voor de pas uit klei gevormde stenen. Verder door lag aan de linkerzijde een oud schoolgebouw met een plein er voor met hoge bomen. Het huis van de conciërge grensde eveneens aan deze speelplaats. Onder die overkapping ter plaatse op die speelplaats zou ik ca. 6 jaar later met een vriendinnetje staan te zoenen,maar dat wist ik toen natuurlijk nog niet.

Bron: Rijckheyt.nl | Luchtfoto van Heerlen. Op de voorgrond rechts steenfabriek van de firma Beckers-Koten, in het midden Oranje-Nassaumijn I. Links het spoorwegemplacement.
Bron: Rijckheyt.nl | Luchtfoto van Heerlen. Op de voorgrond rechts steenfabriek van de firma Beckers-Koten, in het midden Oranje-Nassaumijn I. Links het spoorwegemplacement.

Richting de mijntandarts
Ter hoogte van de Palmabar werd het verkeer al wat drukker en hoorde je de werkgeluiden van de Oranje Nassau 1. Gesis, gebonk van wagons, het fluiten van een trein etc. Mijn vader werkte daar, dus dat gaf een vertrouwd gevoel. Weldra had je zicht op het poortgebouw van de mijn, waar je de koempels langs de penningcontrole zag lopen. En dan, onder aan de “Lange Jan” en “Lange Lies” daar stond het vierkante gebouw van de tandarts dat 2 verdiepingen telde. Het gebouw is nu 2011 nog te zien, naast het dierenartsencentrum. Eerst een paar trapjes op en dan kwam je in een grote ruimte met loketten waar zich allemaal druk pratende mannen bevonden, die de “ziekenkaart” hadden en zich bij de controlerende arts moesten melden.

“Snoep verstandig, eet een appel”
In het midden van die ruimte was een wenteltrap met zwarte treden en een rode leuning c.q gesloten railing. De trap kwam boven uit direct in de richting van de deur waarachter zich de tandarts bevond voor de arbeiderskinderen. Ja,want aan de andere kant konden de kinderen van de beambten gaan zitten, waar overigens weinig bedrijvigheid was. Als volgnummer werden mijnpenningen gebruikt. De beambten een ronde penning, de arbeiders een vierkante penning. Die penning kon je binnen afgeven, nadat die akelige harde zoemer aangaf dat het je beurt was. Gelukkig waren er altijd – althans in mijn beleving – altijd genoeg kinderen die je voor gingen om hetzelfde lot te ondergaan. Aan de wand hing ergens een gekleurde prent, waarop een rennend meisje te zien was ,lachend,met een appel in haar hand. ”Snoep verstandig eet een appel”luidde de tekst eronder.. Ik nam mij op dat moment heilig voor die goede raad in het vervolg op te volgen. Door de deur hoorde je het janken van de boor, het foeteren van de tandarts en het eventueel huilen van je voorganger..

De tandarts die de arbeiderskinderen behandelde heette Kessner of Kessener of iets wat daar op leek. Hij had rood haar en een dubbele bril op, die hij als hij een handeling in je mond verricht had tegen zijn voorhoofd opklapte. En aangezien hij – laat ik het netjes uitdrukken – niet al te zachtzinnig was, maakte de combinatie van dit alles menig kind angstig. Door mij zo braaf mogelijk op te stellen en te gehoorzamen probeerde ik hem gunstig te stemmen, zodat hij mij hopelijk niet te veel pijn zou doen. Het boren gebeurde destijds zonder verdoving en je kon er op wachten dat hij je zenuw raakte. En als er getrokken moest worden, dan kreeg je die joekel van een verdovingsspuit gezet en kon je terug die volle wachtkamer in, waar je meelijwekkend aanschouwd werd door leeftijdgenoten. Wat was ik blij als dat bezoek voorbij was en je met de wetenschap, dat je na een half jaar weer de pineut kon zijn blij naar huis huppelde.

Ik vertel deze ervaring, omdat ik enige jaren geleden met leeftijdgenoten deze ervaring deelde en deze nog meer wisten te vertellen over die zelfde angst voor de mijntandarts dan ik.

Ingezonden verhaal

Als lezer van HeerlenVertelt.nl zal het vaak voorkomen dat u gebeurtenissen, locaties of gebouwen herkent. Wanneer u graag zelf een verhaal hierover wilt schrijven en insturen kan dit natuurlijk!

15 gedachten over “Ook bang geweest voor de mijntandarts?”

  1. Dit verbaast mij want ik heb altijd gedacht dat alle Heerlense mijnwerkerskinderen naar de tandarts in het AMF-gebouw aan de Akerstraat moesten. Of gold dit alleen als je vader bij een Staatsmijn werkte?
    De behandeling was vrijwel hetzelfde, evenals een (in mijn ogen) brute tandarts. Zie mijn verhaal over de tandarts. Ik kwam trouwens ook van Meezenbroek.

  2. bert,

    Uit overige reacties van jou begrijp ik dat Jij minstens 7 jaar ouder bent als ik daaruit begrijp ik dat de mijntandarts eerst in het AZL gebouw heeft gezeten,daarna is hij verhuist naar het nieuwe onderkomen aan de kloosterkensweg en daarna weer op de schaesbergerweg in een woning gelegen tegen de spoorbaan.Kessener is destijds touwens opgevolgd door tandarts Haagmans.

  3. Ja, dat waren tijden. Als je nooit bang was geweest voor een tandarts dan werd je het daar wel!!
    Ik zelf had tandarts Kessener (die naam zal ik nooit vergeten) en dat vond ik nog de leukste van de tandartsen daar.

  4. Ik herinner me nog de angst als de halfjaarlijkse controle oproep kwam. Maar de laatste 2x dat ik er kwam kreeg ik een zenuwbehandeling/ de assistente nam me op schoot, in de houdgreep, en hij Kessels of Kesner. Wij noemden hem de beul) deed een klem in mijn mond. en boren maar. ik ben nu 60 maar dat zal ik noot vergeten. De 3de keer ben ik er tussenuit geknepen vreselijk ik ril nu nog als daar aan denk.

  5. Ik moest naar de tandarts op het amf Akerstraat.Daar moest je je eerst melden bij de portier.Een kleine kal man,heette Swelzen en woonde op de Molenberg.
    Verde moest je plaats nemen op een van de lange houten banken en trilde van de zenuwen, daar je het boren door de deuren hoorde.Ik geloof dat er twee behandelkamers waren.De namen van de tandartsen kan ik me niet herinneren, maar leuke ervaringen heb ik er niet aan.Inderdaad tandarts Kessener herinner ik mij.Rooie Kessener noemde ik hem altijd en die woonde net als ik op de Molenberg,maar dan in de gegoede buurt.Lees Dalpad.

  6. herinner me eveneens de angst en nadat
    in de wachtkamer zat en een kind huilend naar
    binnen zag gaan en de boor bleef horen ben
    ik opgestaan en weggegaan, mijn ouders vertellende
    dat alles goed was, pas toen ik begon te werken, dus
    jaren later ben ik weer regelmatig op controle
    geweest, jennika ik ril ook nog steeds als ik daaraan
    terug denk.

  7. “Heerlijk” die verhalen over die tandartsen….ik had ook een hele “goeie”…….DE Ruiter……….ik kreeg al nachtmerrie’s als ik die naam hoorde……..jaren lang met bibberende knieen 2x p/j op sanering……en oei de schooltandarts moet je ook net uitvlakken……we hebben het toch zwaar gehad in onze jeugd …..

  8. Mooi verhaal en zo herkenbaar. Kessener kan ik ook nog en bij hem ben ik toen uit het bestand verwijderd omdat ik hem tegen zijn schenen aantrapte toen hij ook bij mij een zenuw raakte! Ik was in zijn ogen een asociaal kind dat geen opvoeding had genoten (zou dat ook komen doordat ik op zijn vinger beet?). Ik weet wel dat ik blij was dat hij mij voortaan weigerde en de tandarts die ik daarna kreeg van hetzelfde hout was gesneden (Schmidt)! Nogmaals een mooi verhaal dat mij zoweer terug brengt naar mijn jeugd jaren! Bedankt.
    Groetjes,
    Alfons (Funs) Goffin

  9. Toevallig kwam ik op de website Heerlen verteld.
    En las de berichten over de mijntandarts. Nou daar kan ik ook over mee praten.
    Ik moest ook naar tandarts Kessener. Kan me het gebouw met de wenteltrap en alles wat daar bij hoort ook nog heel goed herinneren. Vooral de keer dat ik er samen met mijn moeder was. Eenmaal binnen ben ik gaan huilen en heb mijn mond niet meer open gedaan.Kessener aan het schelden op mij en mijn moeder. Die werd uiteindelijk toegeschreeuwd neem dat kind mee en verdwijn en kom maar terug als ze haar mond open doet en niet eerder. Ik natuurlijk blij dat ik de dans was ontsprongen, maar mijn moeder schaamde zich dood. Naderhand hadden we tandarts Haagmans op de Schaesbergerweg. Dat was een verademing na die beul. Ik begrijp eigenlijk niet dat ik er geen trauma aan heb overgehouden. Heb tot ongeveer 3 jaar geleden Haagmans als tandarts gehad. Toen ging hij met pensioen. Daarna nog even bij zijn exvrouw patient geweest maar dat was niet zo’n sucses. Maar nu wel weer gelukkig met mijn tandarts.Was me toch een tijd vroeger dat ze zo met de mensen omgingen.

  10. Iedereen, die hier commentaar gegeven heeft, wordt bedankt.
    Was ik bijna over mijn opgelopen trauma heen, hebben jullie het weer opgerakeld.
    Ook ik moest er elk half jaar heen, en daarna nog jaren met een beugel gelopen volgens mij moest ik daarvoor naar een Dr Duisings ?

  11. Ik heb dit gebouw aan de huidige kloosterweg 24 (voorheen blijkbaar kloosterkensweg) onlangs gekocht van de gemeente Heerlen. Wij runnen daar nu een softwarehuis. De binnenkant hebben wij met veel zorg gestript en zo goed als mogelijk in de oorspronkelijke staat teruggebracht inclusief de draaideur bij de ingang en de prachtige wenteltrap naar de eerste verdieping. Heel graag zouden wij iets te weten komen over het verleden van dit pand en het liefst zagen wij foto’s uit de “glorietijd” van dit gebouw. Ik zou erg graag in de benedenhal een foto wand willen maken met wat mijnhistorie.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.