Femina Forever?

Het was in de tijd van de autoloze zondagen, om precies te zijn in 1973 dat ik als knulletje van 15 mijn eerste voorzichtige schreden zette in ‘Dancing Femina’ aan het Wilhelminaplein in Heerlen. Over de in 1969 door de familie Thijssen gestarte zaak deden toen al veel geruchten de ronde.

De muziek was inderdaad geweldig,  ja, maar je moest oppassen: op de wc’s werd zwaar gedeald en voor je het wist had je een mes tussen de ribben. Wist ik veel!? Ik kwam uit een dorp waar iedereen naar plaatselijke dancings met namen als ‘Disco Manuela’ ging en de enige harddrug alcohol was. Soms met evenveel testosterongeweld als gevolg. Maar mijn alternatieve muziekbloed kroop waar het gaan kon en met Ed, een paar jaar oudere vriend die me uitnodigde, durfde ik het aan om het hol van de leeuw te betreden.

Het bleek inderdaad een soort omgekeerde grot van Plato, want wat zich in daar afspeelde zou voor mij jarenlang de enige belangrijke werkelijkheid zijn, en de wereld buiten Femina één grote illusie.

De tent bestond uit twee gedeelten, die werden verbonden door een lange bar. Daarachter stonden eeuwig en altijd de zusjes Thijssen die de drank verzorgden, de één blond, de ander donker, als de twee zwijgende, boosaardige zussen uit Russische sprookjes.  Voren bevond zich het heilige der heiligen: de bruin betegelde dansvloer met daarboven twee grote psychedelisch flikkerende lichtbakken. Aan de kopse kant van de dansvloer stond een groot smeedijzeren hek, waarachter steevast de stoere ‘Lokalmatadoren’ of soms het obligate groepje Ambonezen in lange jas en zwarte zonnebril stond en iedereen zwijgend in de gaten hield. De opperpriester van de muziek, de dj,  torende links tegen de muur boven de menigte uit, iedere avond omringd door aanbidsters en verzoekplaatjesbedelaars.

Meer naar achteren lag het tweede grote gedeelte, meer een uitgebreide zitkuil met rood leren bankstellen waar je tussen het swingen even kon bijkomen met een biertje of een jointje, of eindeloos kon ouwehoeren over de nieuwe wereldorde, of gewoon over de nieuwste LP van Roxy Music, David Bowie, Van der Graaf Generator, Yes, Lou Reed of mijn eigen favoriet Brian Eno. Daar wachtten we vaak wekenlang met koortsige verwachting op, aangespoord door berichten in Muziekkrant Oor of door affiches bij platenzaak Satisfaction, waar we alle elpees kochten en die voor ons zijn naam alle eer aandeed (and still going strong)..

Femina was voor Zuid-Limburg wat later Studio 54 voor New York zou zijn
Op die eerste avond heb ik genoten van de muziek, maar doodsangsten uitgestaan toen Ed zich mengde in een ruziënd stel en er klappen dreigden te vallen, maar gelukkig liep het met een sisser af. Op de wc’s zag ik echter bloedspetters op de witte tegels: de heroïne had zijn intrede in Heerlen gedaan, met als gevolg de vele junkies die het straatbeeld decennia lang iets spookachtigs zouden geven, zeker rond het station. Na de eerste bibbers danste ik me daarna al gauw drie keer in de week steevast in het zweet op nummers als Get Ready van Rare Earth via Riders on the Storm van The Doors tot en met Whole Lotta Love van Led Zeppelin. In die tijd was men ook niet te beroerd om de complete versie te draaien van In a Gadda da Vida van Iron Butterfly, dat een kleine twintig minuten duurde. En waarvoor de dj van zijn Olymus stapte en het grootste deel van het nummer zelf meedanste! Femina was voor Zuid-Limburg wat later Studio 54 voor New York zou zijn. Mijn adolescentie is dan ook onlosmakelijk verbonden met die plek, vol urenlange wilde dervish-achtige swingsessies, het vervloeken van de dj als ie niet draaide wat je wilde, de wisselende verliefdheden en de incidentele knokpartij. En niet te vergeten het blauw van de sigarettenrook en het honderden keren vertoonde beeld van mijn jongere ik, in een berekenend losse pose Drumdraaiend en rokend aan de kant van de dansvloer.

Opkomst van Disco
We probeerden ook wel eens wat anders. Toen door het succes van de film Saturday Night Fever en Grease de disco opkwam, trokken een vriend van me en ik met veel moeite een soulbroek aan met smalle taillering en brede broekspijpen en hielden het na een half uurtje antropologisch onderzoek in de disco iets verderop naar de  John Travolta- en Olivia Newton John-lookalikes voor gezien. Snel weer met de Zündapp 515 naar huis, omkleden en een uur later stonden we opgelucht weer in ons vertrouwde ecosysteem.

De muziek bleef het belangrijkste , met als waterscheiding de opkomst van de punk in 1976. Toen de eerste keer Anarchy in the UK van de Sex Pistols werd gedraaid en de punkers van het eerste uur al stuiterend de pogo inzetten – hun hoofd vervaarlijk dicht tegen de lichtbakken – trok de rest van de alternativo’s zich schielijk aan de zijkant terug en bezag hoofdschuddend het voor hun te barbaarse gebeuren.

Vele muziekstromingen volgden, zoals de New Wave, maar die maakte ik minder en minder in Femina mee. Die beleefde ik in de dancings van de steden waar ik studeerde, voorop De Spoel in de Fabrieksstraat in Tilburg. Tussen de Spoel en Femina zijn trouwens nogal wat overeenkomsten: ze waren de toonaangevende dancing in de stad, werden uiteindelijk gesloten en kregen een maandelijkse, druk bezochte doorstart op een andere plek, voor de Spoel onder de titel Terugspoelen in de Hall of Fame, en voor Femina onder de naam ‘Femina Revisited’ in Café Pelt.

Femina Forever!
In 1998 vatte ik samen met een aantal vrienden het plan op om nog een keer terug naar Femina te gaan.Toen we binnen kwamen, bleek het de slotavond van de roemruchte dancing te zijn! Het geheel zou de week erna een tapasbar worden, maar deze avond was het nog even Femina Forever! De meeste dj’s uit de bijna 30-jarige historie waren aanwezig en draaiden beurtelings. Mijn gevoelens waren tegenstrijdig. De tent was voornamelijk met jongeren gevuld, waar je na 20 jaar afwezigheid natuurlijk niet meer bij paste. Maar het gekke was dat de inrichting in al die tijd nooit veranderd was. Het was ons dierbare good old Femina in ieder detail: we werden in één klap als in een tijdmachine naar onze vroege jeugd teruggezet. Dat werkte verwarrend. Had ik niet al afscheid van Femina genomen? Nu voelde het alsof ik dat nog een keer, en nu definitief moest doen. Ik probeerde nog even te dansen, maar had al gauw door dat het gevoel van de zeventiger jaren zich natuurlijk niet meer liet terughalen. Toen we tenslotte een beetje giebelig uit de tijdmachine stapten, stond de teller gewoon weer op het jaar 1998. Vanaf die avond heb ik niet meer teruggekeken. Ik ben ook bewust nooit naar de ‘Remember Femina’ avonden in Café Pelt geweest, die naar verluidt nooit de unieke sfeer van zijn origineel konden evenaren.

Die laatste avond liet me zien dat nostalgie inderdaad niet meer is wat het geweest is. Maar naar de muziek van toen luister ik nog steeds en als het waar is dat we na het overlijden een korte samenvatting van ons leven te zien krijgen, zit er in mijn levensttrailer zeker één shot van mijn meest bezielde jeugdjarenhonk. Dus al met al toch: Femina Forever!

Omdat fotomateriaal schaars is over oa. La Baroq en de Femina zijn ingestuurde foto’s van harte welkom. Deze zijn te sturen naar: info@heerlenvertelt.nl