Ooit een keer gelezen in een boekje*, kwam ik erachter dat er ooit boven mijn geboorte stad meerdere geallieerde en Duitse toestellen zijn beschoten een neergehaald. Eentje die mij persoonlijk bij bleef was een Stirling bommenwerper van de RAF. Met aan boord zeven jonge Engelse jongens, welke voor onze vrijheid hun leven in de waagschaal hebben gelegd.
En achteraf, sommige dit met de dood hebben moeten bekopen. Uit pure interesse en eerbetoon aan deze crew wilde ik de achterliggende gegevens vinden, die tot een totaal plaatje komen in onderstaand verhaal.
Om kwart voor twee s’ nachts, 14 Mei 1943, klinkt het luchtalarm boven Heerlen. De voorbode van een gruwelijk tafereel dat gaat plaatsvinden. Net iets na twaalf uur s’ nachts vertrekken zeven jonge jongens vanaf de RAF Chedburgh basis in Engeland, ten zuiden van de huidige RAF Mildenhall en RAF Lakenheath basis, in een Short Stirling MkI bommenwerper met registratie R9242 BU-O van het 214 Squadron. Hun doel is het bombarderen van de stad Bochum, welke op dat moment een van de grootste staal fabrieken van Duitsland huisvest, en daarom van cruciaal belang is voor de geallieerden. Echter wordt op die avond alleen de stadskern van Bochum gebombardeerd, waarbij het stadhuis totaal wordt vernield, en de Kerk van Bochum zware schade oploopt. Aangezien Bochum in het, ten tijde van de Tweede Wereldoorlog, groot industriële gebied van de Ruhr ligt. Is de stad vaak een doel van de geallieerden, waarbij dan ook op 04 November 1944 bijna niks meer van de stad overblijft. Wanneer de staal fabriek wordt gebombardeerd, explodeert een groot gedeelte van de bijna 10.000 zware bommen en 130.000 brandbommen in opslag.
Op de terugweg van dit bombardement, waar overigens meer dan 400 bommenwerpers werden ingezet, slaat het nootlot toe voor de zeven koppige bemanning. Wanneer hun bommenwerper op een hoogte van ongeveer 5400 meter omstreeks kwart over twee, in het vizier komt van een Duitse nachtjager. Uitgerekend snelt de Messerschmitt Bf110G nachtjager op hun af, met in de cockpit Luftwaffe “Ace” Heinz-Wolfgang Schnaufer, alias de “the Night Ghost”, welke tijdens de tweede wereldoorlog het hoogste aantal toestellen neerhaalt tijdens nachtmissies. De Stirling die hij in het vizier heeft, krijgt de lugubere eer het achtste toestel te worden, van de in totaal 121 toestellen die hij weet neer te halen in nog geen drie jaar. Vertrokken vanaf zijn thuisbasis in Brustem, (vlak bij Sint-Truiden) België waar de Duitse Luftwaffe een “Nachtjagd Fliegerhorst” had, vuurt Heinz-Wolfgang Schnaufer verschillende keren een salvo af op de Stirling bommenwerper.
De crash
Gehavend door de salvo’s uit de twee zware 20mm en vier 7.92mm kanonnen in de neus van de nachtjager, explodeert het toestel boven de Schelsberg. Brokstukken van de bommenwerper komen neer bij het pompstation van de kolenmijn Oranje Nassau IV, en het huis van de Familie Gillisen wordt geraakt. De 56 jarige moeder, 18 jarige zoon en 14 jarige dochter sterven dezelfde dag aan de opgelopen verwondingen. Voordat de fatale explosie van de bommenwerper plaatsvindt zien de Navigator Flight Officier Arthur Reginald Minton (30 jaar), Sergeant R.F. Gullick en Sergeant Leslie Sutcliffe (30 jaar) nog tijdig kans het toestel te verlaten aan een parachute. Leslie Sutcliffe komt hard neer in de buurt van de crash, en breekt zijn heup of bovenbeen, en wordt meteen gearresteerd door de locale toegesnelde politie en naar het ziekenhuis gebracht. De twee overige worden snel gevonden en overmeesterd door de Duitsers, en worden zogenaamde POW’s “Prissoner of War”. Arthur Minton en Leslie Sutcliffe worden overgebracht naar het Zagan en Belaria POW kamp in Duitsland. R.F. Gullick wordt vervoerd naar respectievelijk POW kamp Heydekrug in Litouwen en Torun in Polen. Alleen van Arthur Reginald Minton, een van de drie overlevenden, is bekend dat hij is gestorven op 08 Maart 1999.
Herdenking
Piloot Sergeant Raymond Mordue Gibbney (24 jaar, zoon van Thomas Marshall Gibbney en Alice May Gibbney), Sergeant Francis Donald Stannard (24 jaar, zoon van Francis Thomas Stannard en Annie Elizabeth Stannard, en man van Eileen Roclincourt Stannard), Sergeant Lawrence Leake (19 jaar, zoon van Rees Kenyon Leake en Sarah Harness Leake) en Sergeant Sidney Richard Tinkler (21 jaar, zoon van Albert en Fanny Tinkler) komen om tijdens de aanval van de nachtjager, of bij de crash.
Op de algemene begraafplaats aan de Akerstraat in Heerlen is een graf toegekend aan een onbekende “Known unto God”, een van de vier omgekomen jonge jongens van deze crew ligt hier begraven. Onduidelijk blijft wie hier ligt begraven, alle vier de jongens worden herdacht op het Runnymede Memorial, Egham, Surrey, in Engeland. Waar hun namen gegraveerd zijn op grote natuur stenen platen, en zo herinnerd kunnen worden door familie en belangstellenden.
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Het huis wat getroffen werd door het neergestortte vliegtuig was datgene van mijn opa Johannes Hermanus Gilissen (geb. 12.3.1891 in Maastricht, † 1986 in Heerlen). In zijn huis stierven die dag zijn eerste vrouw Anna Catharina Elisabeth Metzemakers (geb. 26.4.1887 in Roermond; ∞ 21.9.1922 in Nieuwenhagen; † 14.5.1943 in Heerlen) en de twee kinderen Alphonsus Franciscus Johannes Gilissen (geb. 3.8.1924 in Hoensbroek, † 14.5.1943 in Heerlen) en Olga Bertha Marie Gilissen (geb. 17.7.1928 in Heerlen, † 14.5.1943 in Heerlen).
Ook de uit eerste huwelijk aangenomen dochter Marieke Metzemakers overleefde het ongeluk niet. Alleen Veronica Gilissen lag met blinddarmontsteking in het ziekenhuis en overleefde daarom, eveneens als mijn grootvader, die bij de Oranje-Nassau mijnen werkte.
Hello Elfi, may I introduce myself, my name is Lynn and my brother in law is the cousin to one of the airmen on the airplane that crashed on your grandfathers house in 1943. We are visiting the Unknown Sergeants grave in a little under 2 weeks and would dearly like to pay our respects to your family who lost their lives in the accident and ask if you could tell us the whereabouts of where they are laid to rest. Thank you.
Hallo Elfi,
ik ben vandaag begonnen met de genealogie van de familie Gilissen.
Johannes Hermanus Gilissen was een broer van mijn overgrootvader. Nadat ik in het bevolkingsregister las dat zijn vrouw en beide kinderen op dezelfde dag zijn overleden in de oorlog wilde ik het verhaal hier achter weten en kwam op deze site terecht.