De eigenaar van het openluchtzwembad Terworm in Heerlen, Oranje Vastgoed B.V., wilde het bad in 1983 overgeven aan de gemeente Heerlen. Het stadsbestuur wilde er een pretpark inrichten.
Dat voornemen leidde tot ongekend brede protesten onder de plaatselijke bevolking: een actiegroep, handtekeningen, protestmars , een nat protest in Terworm, aandacht in de media, en politieke discussie. Vergeefs, want in 1985 ging het populaire zwembad toch dicht. Een vijver in een bos en mooie herinneringen zijn overgebleven.
In 1921 opende het zwembad haar deuren. Aanvankelijk was het een uitgegraven, plaatselijke vijver op een landgoed bij kasteel Terworm. De toenmalige Oranje-Nassaumijnen exploiteerden het zwembad. Het was bedoeld voor de gezinnen van mijnbeambten, het hogere kader op de steenkolenmijnen. Leden van de Zwemvereniging Oranje Nassau (Z.O.N.) mochten daar zwemmen. In de loop der jaren verviel die exclusiviteit; de ZON-leden kregen gezelschap van andere burgers.
Opening Sportfondsenbad
In 1935 opende het nieuwe Sportfondsenbad in Heerlen, waar het schoolzwemmen terecht kon. Het bad Terworm kreeg in de jaren dertig een vernieuwde inrichting. Een centraal gebouw voor de kassa, administratie, horeca, en met een dakterras. Het natte deel van het zwembad was een grote, betonnen bak gevuld met water. Hekken in die bak gaven een scheiding aan tussen spelende, beginnende en geoefende zwemmers. Links en rechts van de ingang waren de badhokjes. Verderop de ligweiden. Het ene deel van het bad was bestemd voor mannen en jongens, en het andere deel voor vrouwen en meisjes. Bij de vrouwenafdeling was een stuk weide gereserveerd voor moeders met kinderen. Een toestand die pas in de jaren zeventig werd beëindigd.
Dit mooie buitenbad heeft voor velen in Heerlen vakantievertier betekend. Een ontmoetingsplek voor vrienden en vriendinnen. Na een prachtige fietstocht vanuit het centrum of een buitenwijk kon dit bad al om zeven uur ’s ochtends bezocht worden.
De sluiting van de laatste steenkolenmijn – particuliere mijn Oranje-Nassau I (Heerlen), in 1974, leidde de ondergang in van vele voorzieningen. Zonder kolen geen bad.
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Mooi stukje geschiedschrijving. Gelukkig dat de mensen waarover de beslissingen worden genomen in ieder geval voor elkaar hebben gekregen dat er geen pretpark verscheen. Jammer dat Gemeente Heerlen in al zijn wijsheid een mooi buitenbad ter ziele liet gaan.
Ik ben natuurlijk gruwelijk vooringenomen, maar het is echt een “jammer” van enige omvang dat dit bad weg is. Die flut vijver van nu is twee keer niks!
Generaties gingen ’s zomers zwemmen naar Terworm! Als je van Heerlen kwam aan de rechterkant de fietsen stalling; ” miljaar het is al druk….” en dat om -laten we zeggen- 10:00u!
In de rij voor de kaartjes en dan naar de betonnen omkleedhokjes, kon allemaal niet snel genoeg.
Je moest het water in en wel zo snel mogelijk; en daarna…net zo snel weer eruit…IJskoud dus, pijn aan je voeten!.
Pffff dan maar even wachten tot de zon wat werk verrichtte.
Op de handdoek liggen en luisteren naar de radio’s van de ” groten” die op radio Luxemburg de Beatles, Stones mamma’s & Pappas en Beach boys ten gehore brachten. Geen andere zenders (?!) alles “getuned” want de enige goeie zender. Kom daar nog maar een om!
Rood verbrand thuiskomen met het vaste voornemen; morgen weer!
Wat een nostalgie he? Ook ik ging vaak naar Terworm. Prachtige tijden met vriendjes ( later ook vriendinnetjes…). Midden 50-er jaren. De zomers leken toen warmer, langer en gezelliger. Na het zwemmen lekker luieren in de zo’n, op de achtergrond de laatste nieuwe plaat van Pat Boon, Heelo May-Loe. Zakje chips kopen, onderin het zakje een in elkaar gedraaid blauw zakje waar zout in zat.
Simpel allemaal he, maar o zo gezellig! Vooral als je weer naar huis wilde en de fiets bleek een lekke band te hebben..
Helemaal te voet terug naar Molenberg!
Het was Hello Mary Lou van Ricky Nelson, maar Pat Boone had ook vast een hit in die tijd. Ook ik heb warme herinneringen aan zwembad Terworm. Hoogzomer op de transistor radio luisteren naar de ontknoping van een etappe in de Tour de France. Verliefd worden op dat ene mooie meisje in haar zedig badpak.
When the swallows come back to Capistrano.
Ook van Pet Boone : Love Letters in the Sand. Moody River. ill Remember Tonight. Beyond,the Sunset. Johnny Will.
Ja deze Singles liepen bij Jo Schiffers op de muziekbox ,toen der tijd ,dat weet je nog wel he Jo,heb je dat Meisje uit Til burg getrouwd? Alles lang geleden, 1959 1960.groeten van Hans.
Win iiepen altijd helemaal vanaf de Heksenberg en moesten vaak lang in de rij staan omdat de Duitsers voorrang hadden gedurende WW 2. Dames en heren waren gescheiden door een kabel(?} in het diepeeind. Als iemand te dicht bij de scheiding Kwam floot de badmeester op een fluitje. Het was er altijd heel druk.
Ik heb er 2 weken lang op de ligweide gestudeerd voor eindexamen. Af en toe een duik in het nat. Er was s morgens haast niemand. Het heeft gewerkt, ik haalde geweldige resultaten, dat was 1965. Prachtig zwembad. Vlakbij huis. Ik woonde op de Heerlerweg 192 in Kunrade.
van herinnering is heb mijn vrouw leren kennen heeft gewrkt als badmeester
in 1957-1958 naam fientje qauring
In de zomermaanden lonkte iedere dag het zwembad Terworm, een prachtig natuurzwembad, gebouwd in – voor zover ik weet – de voormalige middeleeuwse visvijvers van het nabijgelegen kasteeltje Terworm. Weer of geen weer, koude of onweer, dat deed er niet toe. Daar werd de wereld groter en groter en kwam je ook vriendjes en vriendinnetjes tegen die niet in Welten woonden. De introductie kreeg ik via mijn zus die altijd op haar achtjarige broertje moest passen en mij dus vanaf die leeftijd meenam naar dit oord. De weg naar het zwembad was een prachtige door het open landschap slingerende landweg. Ergens op de helft van het traject werd het landschap gemarkeerd door een geweldige plataan die precies in het midden van een driesprong stond. Daar heb ik menigmaal, soms met een hele schoolklas, voor een donderend onweer staan schuilen. Of dit nu zo verstandig was betwijfel ik nu, maar vanonder deze boom keek ik naar het spannende natuurverschijnsel van de alles verlichtende flitsen. In het rijk van deze plataan bevond zich ook een bijzondere fauna. Zo zag ik er, tussen de wortels een enorm vliegend hert, die ik nimmer ergens anders in de natuur ben tegengekomen. Nu, na vijftig jaar, is de oase van ongekend plezier en gevoel van vrijheid voor hele volksstammen, dit heerlijke en onvergetelijke zwembad van mijn jeugd, teruggegeven aan de natuur. Van het terrein en de enorme kuip is totaal niets meer terug te vinden. Een geheimzinnige donkere poel middenin en een soort paradijs, maar dan alleen voor alles wat uitsluitend kruipt, vliegt of zwemt, is overgebleven. De geluiden van joelende kinderen en de stem van Ricky Nelson die het onvergetelijke Hello Mary-Lou uit de aftandse luidsprekers liet klinken, zijn voor eens en altijd verleden tijd. Overigens zijn meerdere openluchtzwembaden in Zuid-Limburg in de loop der decennia gesneuveld en omgetoverd tot bijvoorbeeld parkeerterreinen.
Hallo jan
dit bericht is van ronald van rikxoort
ook bekent van de stads academie samen met piet eggen hebben wij heel wat leuke dingen beleefd
ik ben nog vaker bij jou thuis geweest en maakte wij kroepoek
het zou leuk zijn om nog eens met elkaar over deze tijd onder het genot van een glas wijn te praten
een maritieme groet
ronald van rikxoort
Grappig jan ik lees dit toevallig. Wij noemden de plataan altijd ” de dikke eik” wat inderdaad niet klopt. Later is de film ” het mes” daar opgenomen.
Ik woonde er vlakbij en bracht hele zomers in het bad en op de ligweide door. Eerst aan de dameskant later natuurlijk de gemengde kant.
V a kantjes in het buitenland waren nog niet zo’n gewoonte als nu.
Terworm was mijn zwembad, ik was tien toen het werd gesloten. Ik herinner me de rare schuine kanten van het bad. Mijn mooiste herinnering aan het bad is het omhoog lopen naar de horeca en vervolgens je voeten verbranden aan de zwarte ondergrond die door de zon verhit was. Na deze ontbering smaakte het ijsje nog lekkerder.