Religieus erfgoed op Parc Imstenrade

Op een bankje nabij de vijver is het alsof de bomen lijken te fluisteren over vroeger tijden. De gebouwen van de voormalige Vroedvrouwenschool kennen dan ook een indrukwekkende geschiedenis. Sinds 1923 zijn hier in de loop der jaren zo’n tachtigduizend kinderen geboren. De St. Elisabethkapel, met een gang verbonden met (een deel van) het appartementencomplex Parc Imstenrade, is misschien wat minder bekend.

De kapel werd gebouwd in 1936 naar een ontwerp van Jan Stuyt in samenwerking met zijn zoon Giacomo Stuyt. Vele tienduizenden baby’s, geboren in de nabijgelegen kliniek, werden vervolgens in de kapel gedoopt. Maar de kapel was ook de plek waar de nodige huwelijken zijn voltrokken. Hoe dan ook een gedenkwaardige plek waar veel mensen, om uiteenlopende redenen, bijzondere herinneringen aan hebben.

In de jaren negentig van de vorige eeuw kwam er een einde aan de rijke en mooie traditie van de Vroedvrouwenschool op de Heerlerbaan. De Zorggroep Vitalis uit Eindhoven kocht de gebouwen aan de Zandweg en maakte er een appartementencomplex van, het huidige Parc Imstenrade. De St. Elisabethkapel was na leegstand in verval geraakt. Vanwege de nostalgische waarde besloot Vitalis ook dat gebouw over te nemen en kon er in 2001 begonnen worden met restauratiewerkzaamheden.

In het kader van de waardering van het totale voormalige Vroedvrouwenschool complex werd ook de kapel aangewezen als rijksmonument. Voor de restauratie van de kapel tekende architectenbureau De Bever uit Eindhoven, terwijl de werkzaamheden uitgevoerd werden door aannemersbedrijf BAS Bouw uit Heerlen.

Bij deze restauratie werd tevens de verbindingsgang tussen kapel en appartementencomplex in oorspronkelijke vorm teruggebracht. Hierbij werden in deze gang glas-in-lood ramen aangebracht, afkomstig uit een gesloopte school in Eindhoven. Verder werd door de bedrijven, betrokken bij de restauratie, een uit veertien staties bestaande kruisweg geschonken. Deze kruisweg, op glas geschilderd door de bekende glazenier Toon Nienaber van Eyben, dateert uit 1938-1939. Diverse inventarisstukken, onder andere beschikbaar gesteld door een parochie in Tilburg en het aartsbisdom Utrecht, maakten de inrichting ten tijde van de restauratie compleet. Het doopvont is in bruikleen afgestaan door het bestuur van de Vroedvrouwenschool. Dit is de oorspronkelijke doopvont die nu op de vertrouwde plaats is teruggekeerd. De totale restauratiekosten van de kapel zijn uitgekomen op ruim 690.000 euro, een bedrag dat bijeen is gebracht door diverse instanties, bedrijven en de Rijksdienst voor Monumenten.

Op 22 november 2001 opende Prinses Margriet vanuit de gerestaureerde kapel het woon-zorgcomplex Parc Imstenrade. De kapel was toen gereed maar moest wachten op een ‘eigen’, kerkelijke, inwijding. Die plechtigheid vond plaats op 30 mei 2002 door hulpbisschop Mgr. E. de Jong. Na deze inwijding konden hier opnieuw eucharistievieringen plaatsvinden, waaronder huwelijkssluitingen en doopplechtigheden. De kapel wordt verder gebruikt voor culturele activiteiten en vergaderingen, mits deze niet strijdig zijn met de waardigheid van de eredienst.

In 2002 werd de restauratie en inwijding van de St. Elisabethkapel gezien als slotstuk van de herbestemming van de oorspronkelijke gebouwen en terreinen van de voormalige Vroedvrouwenschool. Maar recent kan hier een nieuw hoofdstuk aan toegevoegd worden. Want in het bosgebied achter Villa Hoog Hees leidt een houtsnipperpad naar een ander voorbeeld van religieus erfgoed, nauw verbonden met de historie van de Vroedvrouwenschool. Het is een kleine boskapel die ooit werd gebouwd door religieuzen, die menig kind dood geboren zagen worden. Zo was er midden in het bos een stille gebedsplek. In de loop der jaren werd dit een vergeten en vervallen plek. Er waren geen concrete plannen om deze kapel te herstellen. Maar in 2014 kwam er dan toch een initiatief en bovendien geld om nieuwe mozaïeken, belangrijk onderdeel van de kapel, te maken.

Deze verbeelden Maria en de drie hoofdmomenten uit haar moederleven: de aankondiging van de geboorte van Jezus, Maria met haar pasgeboren kind en de zogenaamde Pieta, Maria met haar dode zoon op haar schoot. Links voor de kapel heeft de kunstenaar een mozaïek van Johannes de Doper geplaatst. In het begin van de meimaand (‘Mariamaand’) 2015 is deze vernieuwde boskapel opnieuw gezegend.

Vanaf de boskapel maakt het houtsnipperpad een royale lus door het beschutte bos achter Parc Imstenrade. Ook hier fluistert het verleden, tegen een decor van boombast, dennentakjes en korstmos. Een plek om regelmatig terug te keren. En absoluut een plek om van te houden.