Nu moeilijk voor te stellen maar daar, waar nu naast het winkelcentrum ’t Loon de appartementen van de Nassau Staete liggen, kon men in de jaren ´60 het Sportfondsenbad bezoeken. Tevens lag er naast het zwembad het in Heerlen bekende garagecomplex van Opel dealer Canton Reiss.
Vanaf de opening op 27 oktober 1935 door burgemeester M. van Grunsven was het nu ook in Zuid-Limburg mogelijk om, naast het badhuis in Maastricht ook in Heerlen verkoeling te vinden. Het zwembad dat met een stichtingskapitaal van 140.000,00 gulden werd opgezet lag aan de Valkenburgerweg.
Een van de initiatiefnemers om het Sportfondsenbad naar Heerlen te halen was August Widdershoven die, naast voorzitter van de Heerlense Kegel Bond, in 1921 één van de oprichters van de Zwemvereniging Oranje Nassau (Z.O.N) was. Deze zwemvereniging zou in 1948 de Heerlense Marie-Louise Vaessen voortbrengen die op de Olympische spelen in London van 1948 twee bronzen medailles won. Respectievelijk werd zij twee keer 3e op de 100-meter én 4x-100-meter. Deze zwemvereniging, die aan de basis stond van het georganiseerd zwemmen in Limburg, werd op 25 februari 1921 opgericht en bestond in eerste instantie vooral uit beambten van de Oranje Nassau Mijnen.
Met de ingang tegenover het huidige kantoor van de Rabobank kon men voor de prijs van 0,50 cent voor volwassenen en twee dubbeltjes voor kinderen het zwembad mét schuifdak een hele dag bezoeken. Het zwembad, waar tevens een gazon naast lag om ’s zomers te zonnen, had ook een toonbank waar koffie en gevulde koeken verkrijgbaar waren. Naast het recreatief zwemmen werd het Sportfondsenbad vooral gebruikt voor schoolzwemmen.
In de jaren dat het zwembad open was trok het Sportfondsenbad 150.000 tot 200.000 bezoekers per jaar. Toch konden deze bezoekersaantallen de sluiting en sloop in 1996 niet voorkomen en is het nu afwachten of – en wanneer – de belofte van de gemeente Heerlen wordt nagekomen om een nieuw zwembad in de nabijheid van Heerlen Centrum te realiseren. Tot dan moeten Heerlenaren uitwijken naar het in Hoensbroek gelegen Otterveurdt.
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Leuk & goed idee deze site. Zal proberen een steentje (verhaal) bij te dragen. Van dat neergestorte vliegtuig herinner ik mij wel weer. Zat toen op de Broederschool op de Molenberg. Was destijds 8 jaar oud. Harrie Peters
Leuke herinneringen aan het schoolzwemmen!
Wij noemden thuis het sportfondsenbad het sportbatsenfonds, kortweg batsenfonds.
Toen ik op de lagere school zat kregen we er schoolzwemmen. Nog nooit ergens zo slecht les gehad! En dan dat diplomazwemmen, wat een nachtmerrie!
Wat wel leuk was: als het goed weer was dan werd het dak weggeschoven.
Even terug komen op jou bericht.
Ja er werd vaak slecht zwemles gegeven, De methode systeem zwemfabriekje was vaak door tijdgebrek te veel kinderen in het groepje haastig omkleden en soms ongemotiveerde medewerker. Er speelde veel factoren mee.
Maar ik wil ook een lans breken voor m,n collegas badpersoneel. De werkomstandigheden waren er niet bepaald goed, zelf schrijf je over chloor lucht ga daar maar maar eens aanstaan 8 uur in drukte klamme warmte en de lucht, daarnaast de chaos tijdens de leswisselingen. Veel van de collegas hebben in deze slechte omstandigheden zich uit de naat gewerkt tijdens de lessen. later is dat allemaal wat beter geworden kleinere groepen en inzichten verbeteringen in de les metodiek. Ik begrijp jou gevoel en beleving. Ik hoop dat je nu beter gegrijpt waar die vandaan komen.
Ik kijk nu bij mijn kleinkinderen en zie dan tot mn stomme verbazing dat er nog lesgevers zijn die niets hebben geleerd anderen zijn oke.
Jan Dijkstra zwemonderwijzer 1979/1996
Mooi verwoord Jan!
Daar heb ik ook nog menig baantje gezwommen (schoolzwemmen). Alleen had ik altijd moeite met die erge chloor lucht maar ook dat went!
Ik heb daar zwemmen geleerd en twee diploma’s behaald. Maar ben er ook een keer bijna verzopen toen iemand mij, bij het schoolzwemmen, onder water duwde. Bewusteloos werd ik uit het water gehaald en op een bank gelegd waarna de badmeester me met kunstmatige ademhaling weer “bij” bracht. Meteen daarna moest ik weer het water in, wat ik toen niet begreep. Ik herinner me nog badmeester De Hond, wat een aardige rustige man was dat.
In de jaren ’50 is er brand geweest waardoor het dak naar beneden kwam. We hebben toen maanden niet kunnen zwemmen want naar het openluchtbad Terworm gingen we zelden omdat het daar zo druk was.
Het was niet GM-dealer Canton Reiss naast het Sportfondsenbad, maar Ford-garage Van Haaren die later naar de Schandelerboord verhuisde. Canton Reiss was aan de Geleenstraat.
Na de Ford-garage van Van Haaren heeft ook Canton Reiss, na de periode aan de Geleenstraat, hier gezeten.
Mijn vader had een Opel en ging daarmee naar Opelgarage Canton Reis aan de Valkenburgerweg.
Inmiddels heb ik ergens anders ook gelezen dat Canton Reiss in het vroegere pand van de Ford-garage aan de Valkenburgerweg gevestigd is geweest.
Wat leuk te zien een site over het sportfondsenbad, Ja, ik heb er 31 jaar gewerkt, altijd met veel plezier, heeeel veeel kids en volwassenen het zwemmen geleerd. Ik mis het zwembad, jammer dat het afgebroken is en dat er nu een flat opstaat.
Ik denk dat veel mensen uit Heerlen hier het zwemmen hebben geleerd. Vanaf school met busbedrijf “White Cars” naar het sportfontsenbad. Nu kost het ouders veel geld om hun kind te leren zwemmen, Dit sportfontsebad en het zwembad bij Terworm hadden nooit verloren mogen gaan. Een ieder die het zwemmen in deze zwembaden ervaren heeft wil deze ervaring delen met zijn kinderen. Helaas!. Het is verleden tijd.
Ook ik leerde hier zwemmen, de kurken, de plankjes, de haak van de badmeester en af en toe ging het schuifdak open. Wij liepen er naar toe vanuit school. Zwembad Terworm was ons grote vakantievertier. We hadden een abonnement. Een roze vierkante kaart met een pasfoto en allemaal hokjes voor alle zomerdagen. Maar de kaart werd nooit geknipt. We zeiden: “abbelement” en konden doorlopen. We kregen een dubbeltje mee om snoep te kopen. We liepen er elke dag heen vanaf de Molenberg! Echt ver, kun je je nou niet meer voorstellen zowat. Later hadden we een fiets, maar toen woonden we zelfs een stuk dichterbij. Op weg ernaar toe kwamen we altijd langs een prachtige grote solitaire boom. Ik hoop dat die er nog staat.
Eeuwig zonde dat beide zwembaden al jaren dicht zijn en onbegrijpelijk dat Heerlen niet eens een eigen zwembad heeft!
In het sportfondsenbad gingen we met de lagere school zwemmen. Ik herinner me de sterke chloorlucht, beslagen ramen. Ik heb nooit gezwommen met open dak volgens mij, ik wist niet eens, dat dit mogelijk was. Wat me wel bijgebleven is: gehaast er naartoe, vlug omkleden, in bad, te kort voor mijn gevoel, eruit, snel omkleden en met altijd te natte haren terug naar school. En daar nog rozig zitten, met nog niet geheel opgeloste chloorlucht.
In Canton Reiss, ingang Valkenburgerweg, heb ik nog gerepeteerd als lid van de drumband van de Harmonie St.Cecilea, of heette die toen al Konïnklijk Harmonie Orkest Heerlen. Je had er natuurlijk alle ruimte. Ik vraag me nu af, waar we van tevoren oefenden. Was dat in het Pancratiushuis? Leuke herinneringen trouwens aan die tijd als jongetje bij de harmonie. Ontroerd bij Gé Reinders “Bloasmuziek” Heeft daarmee ook te maken….
Zwembad Terworm roept herinneringen op aan zomers, zon en lange vakanties. Het leek wel of het altijd mooi zomerweer was. Hele dagen brachten wij door op Terworm waarbij de meeste tijd op de ligweide werd doorgebracht met grote groepen vrienden en vriendinnen. De solitaire boom waar Rob over schrijft stond (of staat) op een driesprong ,niet ver van het zwembad. Deze boom was vaak ontmoetingspunt op de weg van of naar Terworm.
Enkele jaren geleden hebben we (mijn man en ik) de boom nog eens opgezocht omdat we er romantische herinneringen aan hebben. Toen stond hij er nog.
Leuk dat de boom op de weg naar Terworm genoemd wordt. Ik ben dit weekend daar wezen kijken, samen met mijn moeder (90) die het zich ook uit haar jeugd herinnert. De boom staat er nog. In mijn herinnering was het een eik, maar in werkelijkheid blijkt het een plataan te zijn. Dat zal dan vroeger toch ook wel het geval geweest zijn… Er staat een bankje onder.
De driesprong is met de Eikendermolenweg, daar ligt zo’n 100 m verder de Eikendermolen met ernaast een ca. 300 jaar oude kastanje.
Het is een mooi stukje landschap dat gelukkig nog bewaard is gebleven. Al rukt nu alweer de nieuwbouw van “Coriopolis” (scholencomplexen) op.
De eik kan ik me ook nog goed herinneren . Het was een heel eind lopen van de Welterlaan naar Terworm.Tijdperk “brandend zand ” .Toevallig heb ik twee weken geleden met mijn moeder,man en broer nog gegeten opTerworm.De ruïne van toen is veranderd ineen prachtig kasteel.
Wij woonden tegenover de Aar en ik reed op Anulf ,het paard van dokter Zonjee die op de Akerstraat
Woonde.Ook ik heb zwemles van de Hond gehad.”meisje met de rode badmuts” duidde hij de zwemmer aan.Cyril verscheen een keer zonder zwembroek!
Hoe dan ook ,veel goede herinneringen.Woon nu in Delfzijl.In plaats van mijnscheuren hebben wij bevingsscheuren.
Ook ik heb die associatie met altijd lange warme zomers net zoals ik het gevoel heb, dat de winters altijd koud waren met hopen bij elkaar geschoven sneeuw aan iedere stoeprand, zoals afgelopen jaar. Als je er de Enkhuizer almanak op na slaat- tegenwoordig kan het natuurlijk makkelijker-, blijkt dat echter niet zo te zijn. Terworm associeer ik met “a whiter shade of pale” van Procol Harum of de “Bee Gees” en “Summer Holiday” van Cliff. Inderdaad zinderende zomers met ligplaatsen aan elkaar, even zwemmmen, weer liggen , van het bruggetje afduiken achteraan het “diepe” of gevaarlijker, van het hek over het loopgedeelte heen. De draagbare radio’s kwamen op, dus je hoorde het overal vandaan. Rechts van de uitgang had je het “heren”-gedeelte, links het “vrouwen”gedeelte en daaraan vast, aan het einde, mocht je gemengd zitten. Soms kon ik niet wachten, tot het zwembad open was en vaak was de fietsenstalling, die altijd heel erg vol was, praktisch leeg, als ik die van mij ging ophalen. Mijn zus, die drie jaar ouder was, leerde me hier in het ondiepe zwemmen. Meenemen tot achteraan ,waar mijn pootjes geen grond meer raakten en loslaten. Ik leerde zéér snel zwemmen (dank je wel, Gerrie). De lessen in het sportfondsenbad, later, gebruikte ik om de verkeerde schoolslag (half op de zij en een arm altijd wat verder naar voren -op z’n hondjes?-, af te leren. (Tot aan het diploma en daarna en nu doe ik het weer op de eerst aangeleerde manier) Naderhand natuurlijk de eerste verliefdheden, gewoon gezellig naast elkaar op de handdoek en terloops een arm om je vriendinnetje heen. ( en soms voorzichtig opstaan..) En natuurlijk de onvolprezen maar eerder beschreven kroket op het terras, waar je heerlijk kon zonnen. Dat zwembad was goud waard en ik snap wel waarom zo’n zwembad verdwijnt, maar het blijft een aanslag. De boom op de driesprong, voor hoeveel mensen was dat het schaduwplekje op die lange weg?. Vanuit Sintermeerten, dependance van het Bernardinus,waar ik twee Atheneum dubbelde en in de derde zat rende je met je gymdocent naar Terworm. Hij deed dat soms (volgens mij) 5 á 6 keer per dag. Je kunt niet zeggen, dat hij lui was. De springplank 3-hoog, teken van mijn lafheid. In een dappere stemming ging ik omhoog, overtuigd, dat ik nu echt zou duiken. Aan het eind van de plank aangekomen had je de hoogte van de plank tot het water, je eigen lengte tot je ogen en het doorzicht tot de bodem. alles bij elkaar was dat wel 8 meter. Terug kon niet (vanwege afgang), dus ging je maar met de voeten naar beneden er vanaf. Een mens moet zijn beperkingen kennen…. En maar bewonderend kijken, hoe anderen met de gekste capriolen naar beneden doken. Ik groet jullie, die ook zo van Terworm genoten hebben
Het niet van de hoge afdurven heb ik in het Sportfondsenbad gehad. Afgang of niet…..ik ben via de trap weer naar beneden gegaan. Liever een bangeschijter (ik was toch al geen held) dan mij in dat vreselijke gat werpen! Ik heb nooit meer een poging gedaan.
In de jaren ’70 van de vorige eeuw heb ik de meeste van mijn zaterdagochtenden in het Sportfondsenbad van Heerlen doorgebracht. Ik heb er nog steeds goede herinneringen aan, al was het ‘Spatbordenfonds’ toen al in een kwalijke staat van onderhoud. In de zomer gingen mijn vrienden liever naar zwembad Terworm: open lucht en een aanzienlijk grotere wei.
Vanaf die 3-meterplank was het water inderdaad onpeilbaar diep, maar ik heb na een paar pijnlijke ervaringen het er vanaf duiken wel onder de knie gekregen.
nou ik woonde op de willemstraat mijn opa en oma hadden daar de bakkerij jongen dus werden wij vaak naar terworm gebracht vind het zo jammer dat het er niet meer is zo een mooi zwembad
troutje
Het batsefonds is een bepaalde tijd in mijn leven.Lagere school in de klompstraat en wekelijks de zwemles waar we in een rijtje naar toe gingen door de stad. Na een paar lessen hield ik het al voor gezien. Bepaalde kinderen hadden dan ook al een voorsprong en hadden al een diploma . Doken dan ook het zwembad in wat in mijn ogen niet haalbaar was. De bekende chloorlucht bij het binnen komen liet mij al rillen en in de kleedhokjes ging dit proces alleen maar verder. De kurken die je om kreeg leken niet voldoende en je kon door de grond gaan als je het diepe in moest springen van af de plank met behulp van de badmeester die je een stok aanreikte met een haak eraan. Bij de sprong leek het alsof je niet meer boven water kwam. Dit alles was dan ook de reden dat ik in de zesde klas mijn zwemdiploma heb gehaald en tussen allemaal kleine kinderen mijn eerste zwemdiploma haalde . Meters lag ik vooruit op de kleine kinderen. Ook was ik de enige die uit de klas gehaald werd om af te zwemmen. proficiat !!
Nu vind ik zwemmen het einde en vraag mij af hoe dit alles mogelijk was
Ook ik heb hier leren zwemmen (40 jaar geleden) via normale zwemles en schoolzwemmen. Kurkjes, plankjes en de haak (eng ding altijd).
Tevens heb ik in het Sportfondsenbad bij Zwemvereniging Oranje Nassau wedstrijd zwemmen gedaan. Leuk om te lezen, dat er inderdaad een hoge duikplank was. Meende me zoiets te herinneren, maar was niet meer zeker.
In ieder geval is het zwemmen altijd gebleven, want ik ben nu voorzitter van een zwemvereniging in Leidschendam-Voorburg (AZL)
graag vernomen of er nog foto” s bestaan van de zwemvereniging Oranje Nassau in de periode 1965 – 1968.
mijn moeder is heel lang badjuffrouw geweest in het sportfondsenbad in heerlen. mevrouw annigje maatman-bruel. wij hadden als kinderen allemaal vrij zwemmen dus ging ik heel vaak smorgens met haar mee naar het zwembad en had het zwembad voor mij alleen. ik zwom toen voor de zwemvereniging ZON
de direkteur was toen de heer Bongers.Meneer de hond ken ik ook zook de heer Jongepier.Alie oosterveen herinner ik mij vaag.Als kind vond ik het onwijs gaaf dat mijn moeder badjuf was en zwemles gaf.Ook toen we als klas van de lagere school piusx er naar toe gingen voor de zwemles. Ik zwom altijd veel beter dan de rest en was altijd als eerste aan de overkant….;)
En daarnaast zwommen wij altijd in Ter Worm.Ik weet nog goed dat je achterin het zwembad een loopbrug had met schotten eronder waar je onder door kon zwemmen, vaak heb ik gedacht…stel dat zo’n schot naar beneden komt boven op je dan verdrink je ter plekke…Vaak heb ik nog dat als ik onder de douche sta en water opzuig in mijn neus om mijn neus te reinigen ik de sfeer proef van ter worm….ja ja zo diep zit de gedachte aan ter worm.
groetjes joop maatman.
ja ja joop dat waren nog eens tijden.
peter bosman.
Ten eerste: een prachtige website! Ik kan echt een hele avond doorbrengen met het lezen van verhalen over vroeger. Ik ben zelf dan niet zo oud als de meeste van jullie (34) :-), maar ik ben een fervent aanhanger van alles over Heerlen en zeker het Heerlen van vroeger. Ben zelf opgegroeid op de Molenberg. Van daaruit kregen wij vanuit de Broederschool ook schoolzwemmen. Ik geloof 1x per week kwam een bus ons het ’s middags ophalen om ons naar het Sportfondsebad te brengen. Daar hebben mijn broer en ik dan ook beiden onze A- en B diplomas behaald. Nu ongeveer 25 jaar verder…. Ik woon sinds 1999 in het Eikenderveld, voor de kenners: vlakbij de plaats waar het Sportfondsebad heeft gelegen. Helaas is dit zwembad idd al heel wat jaartjes terug afgebroken. Wat nu inhoudt dat mijn oudste zoon zijn zwemlessen moet nemen in Otterveurdt. Wel grappig: na schooltijd met een bus (bijna net zoals ik vroeger). Maar ik vind het zelf ook heel jammer dat het bekende bad er niet meer is, zeker voor de jeugd van tegenwoordig! Ik hoop idd dat er ooit nog eens een nieuw zwembad zal worden gerealiseerd in ‘Os Heële’.
Daniëlle,
Ben ongeveer 11 jaar ouder als jij maar hartstikke leuk dat jij net zoals ik zowat alles probeert te vinden over ‘Os Heële’.Woon al 27 jaar niet meer in Heerlen maar probeer via dit soort pagina’s foto’s en info te vinden over het Heerlen waar ik gespeeld,op school gezeten heb en gewoond heb.Kom zelf uit Meezenbroek/Schandelen(bij de vijver)Mijn oude scholen waren St.Servaesschool en Henricus Mavo.Molenberg was in mijn tijd bekend van de “witte wijk”.Eikenderveld ken ik de Laanderstraat nog,waar vroegen 1 of andere viswinkel(Knops?)lag
Die generaties voor mij hebben geluk gehad met zo’n leuk zwembad in de buurt. En die grote boom op de Koekkoekweg staat er trouwens nog. Ik had ergens gelezen dat de gemeente een nieuw zwembad hadden belooft? Ik zal mij eens laten informeren.
Ik heb dierbare en mooie herinneringen aan zwembad Ter Worm. Ik heb er eindjaren ’60 beginjaren ’70 5 zomers als badmeester gewerkt. Lei Bos was toen de chef-badmeester. Vrouw Bemelmans was in de garderobe, meneer Bemelmans in de fietsenstallind en manesje van alles. Truus Cobbenhagen was mijn 1ste collega. Zij heeft mij de kneepjes van het vak bijgebracht. Miep Engelenzat aan de kassa. In ’74toen be ON 1 dicht ging ben ik met mijn vrouw en 2 kleine kinderen verhuisd naar Hoogezand. Daar heb ik tot mijn pensioen in 2004 als chef-badmeester met veel plezier en genoegen gewerkt. Maar Ter Worm blijft altijd een apart plaatsje in mijn herinneringen.
Ja het Sportfondsen bad daar gingen we meestal op zaterdag naar toe, mijn vrienden, mijn broer en ik hebben daar allemaal onze diploma’s gehaald. 6 diploma’s apentrots. Dat was een wijdstrijd, wie de meeste diploma’s kon halen. Die vieze chloor lucht en pijn aan je ogen als je klaar was met zwemmen. Badmeester de Hond, en het pierenbadje, dat was piswarm. Daar gingen de ouders met de kleuters en peuters zwemmen. In het grote bad had je de springplank, bommetjes maken, en wat werden we vaak gewaarschuwd door de badmeesters. Er was nog een binnenterras daar zaten de moeders vaak koffie te drinken. En naar huis via de tuin van een van de villa’s aan de overkant van het zwembad, aan de Valkenburgerweg. Het was geen groot zwembad, maar als het dak opening bij mooi weer, was het er wel mooi vertoeven, vooral als je als eerste binnenkwam, dan had je dat bad heel even voor je alleen. Jammer een stuk Heerlense geschiedenis verdwenen.
Sportbatsenfonds? Wij zeiden vroege spatbordenfonds!
Ach, wat een herinneringen worden er gekoesterd aan dit alleraardigste zwembad. Wij liepen wekelijks van de Tarcisiusschool in het Aarveld naar de zwemles. Dat begon toen met een soort ceintuur met kurken en houten plankjes. Echt warm was het er nooit maar wel gezellig. Directeur was de heer Bongers. Bikini’s waren lang verboden totdat zijn eigen dochter met zo’n tweedelig badpak verscheen. Ik herinner me ook dhr (dë?) Hond als hoofdbadmeester. Via hem heb ik een tijdje een baantje als hulpbadmeester gehad. Je had toen nog een garderobe met bewaking.
Ik heb daar goede zwemlessen gehad was een fijne tijd
Sportfondsenbad heb ik in de jaren 70 4 diploma’s gehaald.Werden in die tijd met v/d Biesen reizen bus van en naar St.Servaesschool voor de wekelijkse zwemles(wat in die tijd gewoon bij het lesrooster hoorde) gebracht.Het dak kon er vanaf geschoven worden en dat maakte het van een binnen in 1 keer en buiten bad.
nog veel herinneringen aan. mijn ouders deden op een gegeven moment daar het snoepverkoop in de jaren negentig. heb er zelf mijn lessen gehad net als de rest van het gezin maar dan gewoon vanuit mijn ouders schoolzwemmen was toen afgeschaft
Heb ook 12 jaar op het sportfondsenbad gewerkt en heb het zweminstructrice diploma in 1964 gehaald en daarna veel kinderen en volwassenen het zwemmen geleerd het was een mooie tijd met fijne collega’s en een leuke baas Dhr Bongers, en meneer Geurtsen werkte toen in de machinekamer hij was trots om ons te laten zien hoe het water gezuiverd werd en wat ik heb gehoord heeft hij ook nog zwemles gegeven, en een van mijn collega’s werd mijn eerste vriendje en als je dan op straat samen liep en er kwamen zwemmers langs dan hoorden we, daar gaat de badmeester met de badjuffrouw het is allemaal alweer heel wat jaartjes geleden, maar als ik zwemmers tegen kom herkennen ze mij nog ondanks dat we grijs geworden zijn, we houden ook nog steeds contact met een groepje collega’s dan kunnen we weer eens over die goede oude tijd praten, dat het schoolzwemmen is afgeschaft vind ik jammer want er is een sport die je echt moet kunnen en dat is zwemmen heel belangrijk vind ik dat.