Brief van Heerlen naar Rotterdam: ‘Miek, wij zijn vrij!’

Een bijzondere inzending deze week op Heerlen Vertelt: Mieke Hendriks deelt een handgeschreven brief van haar moeder over de bevrijding van Heerlen, die gericht was aan haar zus die in Rotterdam als verpleegster werkte. Voor het eerst is deze brief in zijn volledigheid te lezen, hier op Heerlen Vertelt.

Mieke weet niet of de brief haar moeders zus ooit bereikt heeft. ‘De brief hoort bij de nalatenschap van mijn moeder’, vertelt Mieke. ‘Ik heb hem al een tijdje in mijn bezit, maar omdat het dit jaar 75 jaar geleden is en omdat mijn moeder dit jaar 100 zou zijn geworden heb ik het besluit genomen deze brief met alle lezers van Heerlen vertelt te delen.’

Hieronder vind je dan ook de uitgetypte tekst om de brief woord voor woord te kunnen lezen. De woorden tussen haakjes zijn Mieke’s toevoegingen/uitleg.

19 september 1944:

Miek, wij zijn vrij !!!!

We zijn dol, stapel, stapeldol gewoon!!! Zondag begon ’t. Opeens moest iedereen van de straat af tegen een uur of tien. De moffen (Duitsers) schoten op iedereen. Alles was doodstil verder. Geen geluid van kanonnen, niets! Ook geen vliegmachines. Zoo nu en dan slopen een paar moffen langs de huizen. Opeens tegen 12 uur: “Ze zijn er, ze zijn er!” Iedereen naar buiten, maar er was niets. Ik sprak een jongen die ze gezien had op Heerlerbaan, vandaar gingen ze naar Terwinselen. Hevige teleurstelling. Om 1 uur wapperde de vlag op de vroedvrouwenschool, tegen 3 uur weer hevige schoten, overal vielen granaten, wat flinke explosies veroorzaakten, ook op ’t Lindeplein. Even later: “Ze zijn er, op de Bekkerweg!”

En ja, tanks en infanterie! Flinke granaattrechters op de weg, maar dat hinderde niet. Ook het huis van v.d. Ploeg naast de M.T.S. is zo goed als kapot geschoten.

En onze jongens (broers van mijn moeder) hebben het hele gevecht gezien, die waren net in de Savelberghstaat. De Am. (Amerikanen). kwamen uit de Aarweg en de Pruisen (Duitsers)zaten bij de kweekschool en M.T.S. en zoo. Jo( jongste broer, toen ongeveer 18 jaar) was er gisteren nog beroerd van. Dat was in ieder geval afgeloopen toen ik ter plaatse kwam. Toen was alles oranje. De Am. hadden oranje doeken op de tanks. Ze hadden in een minimum van tijd allemaal een oranje speld of strik. We hebben op de tanks gereden en eromheen gedanst. De borden “Ortskommandantur (inclusief hakenkruis) , Ortsgruppe Heerlen Mutter und Kind” hebben we voor de tanks gelegd en de fam. Dröge liet er toen iedereen op spugen. Toen gaven we ze aan een Am. op een tank, die ze kapot sloegen onder hevig gejoel van de menigte. Ik heb met een gesproken, die zei, dat ze nog nergens zoo ontvangen waren als hier.

Tegen de avond was het uit met de pret. Kwamen weer moffen opdagen. Bij Erven sloeg ’n granaat. Je hoorde schieten. Kitty Crijns en ik hebben bij grause(of franse, niet goed leesbaar) achter de muur gelegen en zijn na 1 uur ongeveer naar huis durven gaan. Gistermorgen was ’t helemaal niet veilig. Om 8 uur sloegen al granaten bij Beijer (’t dak weg), in de Kruisstraat, Ambachtstraat enz. We zijn over elkaar de kelder ingerold en zijn ook bijna de hele morgen erin gebleven, d.w.z. we liepen naar de deur ’n knetter, floep de kelder in.

’s Middags was Heerlen gezuiverd en werden N.S.B.ers opgehaald (’s Morgens ook al, maar toen durfde ik niet naar buiten). Ik vond het toch akelig, hoor! De eerste, die ik zag was….Hofenk met de handjes in de lucht. Schroeders, Niekamp, de vrouw van Martens (hebben ze weer losgelaten), Wil Vroomen, ’n heel stel ± 20 mannen en vrouwen. Dit stel moest voor ´t gemeentehuis staan en toen werd gezongen “Oranje boven. De vrouw van Brouwer van ’t Grand Hotel is met ’n kaalgeschoren kop en ’n rood hakenkruis er op door de stad gesjouwd.’s Middags kwamen massa’s infanterie en gevechtswagens. Ik stond bij ’n Pater en de een na de ander lichtte zijn helm “Goodbye father” zoo leuk, zeg.

Straks komen weer hele troepen, ik ga kijken. Daag.
Vannacht hebben we van 3 tot 5 in de kelder gezeten. De Siegfriedlijn schiet weer.

Mieke zelf woont overigens al lange tijd niet meer in Heerlen. Samen met haar man woont zij sinds 1976 in Helmond. Interessant is dat er aan de brief hierboven ook nog drie kantjes vooraf gingen waarin de gebeurtenissen beschreven worden vanaf 2 september hieronder te zien, (zonder getypte versie).