Het moet er even rommelig als sprookjesachtig hebben uitgezien. Tot 1964 (1) stond het grootste gedeelte van Kasteel Schaesberg nog overeind. Met zijn kenmerkende torens stond op de rand van het huidige Landgraaf het met grachten omgeven kasteel. Echter vanaf 1733, toen de laatste adellijke bewoner overleed, trad het verval in.
Al in 1411 liet Willem II van Retersbeek-Schaesberg in het dal van de Caumerbeek een burcht bouwen. Johan van Schaesberg liet in 1571 op de fundamenten van deze burcht een voornaam huis in Renaissance stijl bouwen, dat door grachten werd omgeven. Zijn zoon, Frederik van Schaesberg, was een van de rijkste edelen in het toenmalige Heerlen (2).
De van Schaesbergs waren belangrijke inwoners van de bank Heerlen en waren lid van de Valkenburgse ridderschap. Het huwelijk van Frederik van Schaesberg met Maria van Binsfeld bracht rijkdom en vooral invloed binnen de familie. Dit kwam door de positie van haar vader die maarschalk van de hertogdommen Gulik en Berg was.
Omdat Frederik van zijn leenheer Fhilips II in 1598 een koninklijk patent had gekregen, had hij het recht om vrij te beschikken over zijn leen- en andere goederen. In 1618 verzocht hij de Aartshertogen om zijn ridderleen te verheffen tot een heerlijkheid. Na betaling van o.a. 1200 gulden werden de van Schaesbergs op 18 juli 1619 gebiedende heer van het gebied dat ze zelf reeds in leen hadden, aangevuld met een aantal aangrenzende lenen De heerlijkheid Schaesberg bestond toen uit een kasteel incl. de later gebouwde hoeve, de Kakert, Leenhof, Scheydt (tegenwoordige Hoofdstraat) en Palmig (huidige Palemig). Frederik heeft zijn officiële installatie als Heer van Schaesberg niet meer mogen beleven. Voor het zover was stierf hij in 1619.
Laatste uitbreiding
In 1650 werd het kasteel onder Johan Frederik van Schaesberg (1598-1671) aanzienlijk, en voor de laatste maal, uitgebreid. Het kasteel werd uitgebreid met een voorburcht en twee vleugels rond een binnenplaats met een vierkante, thans nog resterende, toren op een van de buitenhoeken. De brede voorgevel bestond uit twee herkenbare vierkante hoektorens. De drie torens waren afgedekt met van elkaar afwijkende Welse helmdaken. Het kasteel was te bereiken via een, in het midden van de voorgevel geplaatste, poorttoren. Doordat ook de voorburcht was omgracht kon men deze poorttoren ook via een brug betreden.
Tot 1944 bleef het rondom het kasteel vrij rustig. In dit jaar ontiegende de Nederlandse staat het kasteel om 5 jaar later te verkopen aan de toenmalige gemeente Schaesberg. Tot 1964 stond de hoeve bekend als het ´Boereslot`. In 1968 zijn de deels vervallen hoeve en delen van het kasteel gesloopt.
Herinneringen
Dat het Kasteel in de jaren ’60 en ’70 toch nog enorm leefde en tot de verbeelding sprak blijkt ook uit de herinnering van Wiel Bremen:
“Als ‘n kind van Meezenbroek speelde ik ook bij boerenslot. Op ‘t ijs glijden bij gebrek aan schaatsen maar ook met de slee van de berg af. We haalden voor de speeltuin Meezenbroek in de winter met sinterklaas de melk voor de chocomelk bij de films. ‘t Was ‘n leuke tijd”.
Sloop
Bijna ruim 45 jaar later zijn er plannen ontwikkeld om dit kasteel weer te herbouwen. Niet in rap tempo en op de moderne manier. Maar met ouderwets handwerk waar een project als de Bataviawerf een voorbeeldfunctie heeft.
Herbouw
Inmiddels is men begonnen het opruimen van het in 1968 achtergelaten sloopgebied. Ook zullen de nog weinig overeind staande muren gestut worden om vervolgens aan de hand van gedetailleerde bouwkundige tekeningen en foto´s die architect A.J.M. Mulder tussen 1881 en 1888 maakte het kasteel terug te reconstrueren. Verwachting en planning is om over 25 jaar de burcht en het kasteel in zijn geheel weer opgebouwd te hebben.
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Beste Maurice, dit is weer ’n mooi verhaal over Boereslot maar de foto en ’t verhaal is niet van mijn man Wiel Bremen die komt namelijk van Terwinselen.
’t Is mijn verhaal op Wiel’s email. Groetjes Nellie Bremen
Nellie Bremen, ik woonde naast een Fam ,Bremen en een paar huizen verder woonde nog een Fam, Bremen .De mannen waren neven van elkaar,We woonde in de Dr de Kuiperstraat.Als kind speelde we in de koren velden die liepen tot aan Boeren slot .Gangen maken daar waren we goed in maar als de boer je te pakken kreeg dan liep het niet zo goed af.We hadden hele mooie gangen in het koren ,wat was het jammer dat er toen huizen gebouwd werden.De wijk waar de van Hogendorpstraat ligt ,de Verschuur straat ,De Thorbeckestraat en verder naar het Schaesbergerveld hebben we allemaal zien vol bouwen.Gr A Spoelstra Vervoort
A Spoelstra, ik ben niet met de fam: Breemen uit Dr de Kuiperstraat getrouwd maar heb ze wel gekend, nl. Ennie getr: met Nick Boosten heeft in de Rembrandtstr: naast ons gewoond en ik ben met Ennie ’n keer naar haar vader en broer Pierre geweest. Broer Max en Tiny kon ik ook. Zelf ben ik van Piet v.d. Eijnden (was bekend van de speeltuin Meezenbroek) en heb eerst op de Mesdagstr: gewoond en daarna in de Rebrandtstr: in ’t huis van visboer Minartz. ‘k Heb ook goede herinneringen aan oud Meezenbroek.
Gr: Nellie
HALLO Nellie, ja Ennie Breemen was mijn buurmeisje in de Dr Kuiperstraat het was een groot huisgezin , wij woonde in de tien grootste huizen van Meezenbroek.In de rooie kolonie zo werdt devan onze kant de buurt aan de overkant van de Kasteelaan genoemt Woonde ook de Fam Moorer Piet en Wim .Hennie de Haan , Hettie de Haan , Sjaak , Grada Ubags Woonde in de Kasteelaan De Fam Al woonde in de Dr Visserstraat, de herinneringen zijn wel leuk.Gr ASpoelstra
Hallo Nellie,
Ik ben in Meezenbroek geboren en mijn Oma woonde in de Rembrandstraat tegenover visboer Minartz en naast de familie Faber.
Mijn vader is jaren lang oppas geweest in de speeltuin. Zelf woonde wij 7 meisjes en twee jongens in de vignonstraat bij de vijver in meezenbroek. Wij gingen vaak naar het kapellen bos en het boereslot, wij gingen allemaal naar de neutrale volksschool en daar zaten ook van der eijndens op. Zelf woon ik al 42 jaar in Canada getrouwd met twee zonen en vier kleinkinderen. Mijn man is oorspronkelijk van de Heerlebaan.
Groetjes uit Canada
Hoi Truus,
Ik heb bij je zus Rini in de klas gezeten.
Je vader en moeder kan ik me nog goed herinneren
Je vader is héél lang oppasser geweest en werd tijdens ’n feestelijke gebeurtenis met muziek en kinderen opgehaald naar de speeltuin. Op de N.V.S. zat m’n broer Jan, 2 klassen lager m’n zus Annie en 1 klas lager zat ik. Na 15,5 jaar kreeg ik nog ’n zus Linda. Groetjes Nellie
Prachtig verhaal over de aanstaande opbouw van Kasteel Schaesberg Maurice! Voor degene die de afbraak van het kasteel willen zien: http://www.petgroep.nl/Film%2066-70.html . Tevens een kijkje in het Meezenbroek anno 1966 met de rokende schoorstenen van de O.N.1 op de achtergrond en het jubileumfeest van de voetbalvereniging KEV.
In mijn jeugd ( eind jaren 50 ) ging ik met vriendjes graag spelen in de omgeving van het boerenslot. Er werd gevist in de slotvijver en op de binnenplaats kon je de sfeer van een boerderij proeven. Ik kan me herinneren dat de boer er niet altijd blij me was dat we op zijn erf rondhingen. Rechts van de ingang kon je met een trap naar boven. Daar kwam je uit in een soort kamer, waarschijnlijk het verblijf van één van de knechten. Later diende dit o.a. als tijdelijk onderkomen van een in Heerlen zeer bekende figuur, Johnnie Widdershoven.
Maurice; Een heel mooi verhaal over Boerenslot. Het IKOON van Boereslot was Henk Muller. uit de Mesdagstraat Hij was het Manusje van ALLES van het KASTEEL. JAREN 40/50. Uit de Woning kon hij alles goed in de gaten houden. Als er iets voor viel was hij direct op het ERF. Zelf hebben, mijn vader FRITS, broer JOHAN en IK in OORLOGSTIJD bij BOER TILMANS gewerkt. Dit was GRANEN-OOGSTEN en AARDAPPELEN-rooien. Op het ERF werd toen nog het koren met de hand Gedorst (slegelen) genoemd daar na het koren ZEVEN en in de zakken doen. De Aardappels werden gedroogd en op de HOF ingekelderd. Een hele mooie tijd. TON OTTEN. John Widdershoven heb ik alleen gekend van het KEGELPALEIS. Kampioen Gekookte EIEREN eten; in 1 uur 30 stuk met schil en al..Daarna DRONK hij nog een EMMER lek BIER. TOON RIES zij dan en nu naar Huis. Johny zei , ik ga naar MAMMA.!!! Dat waren eens TIJDEN. In het TORENTJE woonde de ZWEITSER. koeien uit laten en oppassen. Als wij appels gingen KLAUWEN met PIET KUIJK en GERRIT PRIJKEL.Uit de JAAR-BOOM tegenover het Kasteel. Ik was de kleinste en moes de boom in die twee stonden op WACHT. Ik had een touw om het lichaam, zodat de Appels niet uit het hemd konden vallen. bij onraad dan moest ik de boom uit,door de heg wie stond daar de ZWEITSER nam mij mee het ERF op APPELS uit schudden VARKENSHOK schoon maken. Als dat klaar was naar huis, te laat voor het eten en smerig!!! Uit kleden KLAPPEN en nu naar BED. Daar gaat mijn Bonte- Dinsdagavond TREIN. Wie kent dat RADIO programma nog !!! Dit is mijn VERHAAL. Groetjes..
Piet dat zijn de oude verhalen die ik niet weet.
Als er meer mensen van jouw generatie ook hun verhalen vertellen
dan weten we nog meer over Boerenslot. Leuk verhaal Piet. Groetjes Nellie
Hoi Piet.
Ik ben de kleindochter van gerrit prijkel.
Dit verhaal brengt vele leuke herinneringen bij hem terug.
Hij leeft nog.
Wat ik weet van boerslot is ook van later. Ik ben in 1947 in de Marisstraat geboren. Mijn opa en oma woonde 2 huizen verder. Mijn moeder was 4 jaar toen ze daar introkken. Goed nu boerslot. Mijn moeder vertelde me dat toen zij klein was op een dag een hele opstand was en hals meezenbroek uitliep. Er kwam een hele processie met huifkarren, werkvolk en dieren. De jonge boer zou boerslot geerfd hebben en kwam vanuit Duitsland waar zijn ouders ook een boerderij hadden. Zelf ging ik vroeger vaak met de troep uit mijn klas naar het Kapellebos om te spelen en op de terugweg probeerden we altijd om op het binnenhof te drinken. Ging niet gemakkelijk, meestel werden we weggejaagd.
Boereslot erven zal moeilijk geweest zijn. Kasteel en hoeve waren tot de onteigening door de Nederlandse staat vlak na WO2 in eigendom van de familie Von Schaesberg-Thannheim en gedurende de laatste jaren gedeeltelijk van de familie Von Brauchitsch van kasteel Rimburg.
Kasteelboerderij was steeds een pachtboerderij. Ook de beide nabijgelegen hoeves In ’t Leen (Leenhof) en De Kakkert (Kakertshof) waren van oorsprong eigendom van de kasteelheer. Kakertshof kwam eerst aan het begin van de vorige eeuw in bezit van een lid van de familie Debeije waardoor de toenmalige pachter en tevens burgemeester van Schaesberg, Quaedvlieg, de hoeve moest verlaten en in de nabijheid van het “nieuwe” gemeentehuis een statig woonhuis betrok.
Wat jammer , dat mijn vader niet zo lang geden is gestorven,mijn vader Pierre Schreurs, bracht zijn jeugd door op de Schifflerhof in Heerlen. Papkon hier vast vele verhalen over vertellen.Boer Tilmans, was zijn zwager dus mijn oom Hein en zijn vrouw, was de zus van mijn vader, Anna Schreurs.
Leuk om deze verhalen te lezen.
Ik heb van 1954 tot 1961 op de Schaesbergerweg gewoond, en ben in Leenhof naar de bewaarschool en de lagere school geweest.
Op weg naar de kerk (rector M. Bssems, ik was er misdienaar) en de school kwamen we langs een boerenhoeve die van de weg af naar beneden lag.
Ik meen mij te herinneren dat men toen over boer Slot sprak.