Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool in brand 31-10-2012

Een symbool voor Heerlen: de Ambachtschool

Bijna verstopt voor de gemiddelde Heerlenaar die alleen in het centrum komt, ligt net buiten het  centrum de voormalig Ambachtschool. Het gebouw met de geel/witte gevel en het rode dak kijkt uit op het oude Lindeplein, nu het Burgemeester de Hesselleplein.

Dat het gebouw er zo mooi en toch ook modern uit ziet heeft alles te maken met de vele verbouwingen en uitbreidingen door de jaren heen. Het gebouw – liggend op nummer 31 – stamt namelijk al uit 1913. Met een toenemende bevolkingsgroei en vraag naar technische mensen om in de mijnindustrie te werken was er begin jaren 1910 een technische school nodig.

Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool (rond 1916)
Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool (rond 1916)

Ambachtschool opent haar deuren
Gefinancierd door de gemeente Heerlen en de Staatsmijnen werd er in 1913 naar een ontwerp van Jan Stuyt begonnen aan de bouw. Datzelfde jaar opent de school haar deuren. Het eerste jaar wordt begonnen met 22 leerlingen. Snel daarna zijn er meer leerlingen en is een uitbreiding van de school hard nodig. Zowel in 1917 als in 1920 wordt de school uitgebreid. Bij de 3de uitbreiding komt de gehele rechtervleugel gereed. Naast de dakkapellen wordt er ook een hekwerk geplaatst.

Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool - detail hekwerk
Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool - detail hek

Voor bezoekers van nu is het een leuk detail dat het hek diverse symbolen bevat van de ambachten die in de school geleerd konden worden. Boven de hoofdingang is nu de naam “Technische School” te lezen. Deze naam is er in 1950 in gebeiteld toen de Ambachtsschool in Technische School veranderde.

In 1971 heeft de vereniging vier technische opleidingen onder haar beheer, HTS, MTS, LTS en een ITS. Eind jaren tachtig wordt het gehele complex gerenoveerd. Als in 1987 de HTS uit de Ambachtsschool vertrekt, blijven de LTS en MTS in het gebouw gevestigd. Gedurende een jaar of tien wordt er niet verbouwd aan de Ambachtschool en in 1995 verliet de laatste student het gebouw.

Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool in brand 31-10-2012
Bron: Rijckheyt.nl | Ambachtsschool in brand 31-10-2012

Branduitbraak in 1996
Heerlen wordt een jaar later (1996) opgeschrikt door een enorme brand die het gebouw grotendeels vernieldt. Wanneer om 6.00 uur brand uitbreekt – in het dan leegstaande gebouw – rukken  52 brandweermannen uit te trachten het vuur te blussen. Het pand stond dat jaar gepland voor een verbouwing tot appartementencomplex. Na opruiming van de onbruikbare resten, die na de brand waren overgebleven, werd de Ambachtsschool door het Spaanse architectenbureau MBM gerestaureerd en wederom uitgebreid.

Nieuwe bestemming
Vandaag de dag is de voormalige Ambachtschool een rijksmonument en geeft het huisvesting aan een 30 tal appartementen en enkele kantoren.

Bron: Anita Hondong | Ambachtsschool anno 2010
Bron: Anita Hondong | Ambachtsschool anno 2010Bron: Anita Hondong | Ambachtsschool anno 2010

Wat zijn uw herinneringen?
Wat zijn uw herinneringen? Heeft u gewerkt of was u student op de Ambachtsschool? Stuur uw anekdotes naar info@heerlenvertelt.nl

Maurice van Opdorp

Maurice was oprichter en hoofdredacteur van de website Heerlenvertelt.nl. Als Heerlenaar schreef Maurice regelmatig ook zelf mee aan de verhalen van Heerlen Vertelt. Op 10 mei 2015 is Maurice overleden.

12 gedachten over “Een symbool voor Heerlen: de Ambachtschool”

  1. Leuk om dit artikel te lezen over het kantoorpand waarin in zelf werkzaam ben. Een aanvulling op de laatste zin van dit artikel. Het pand wordt in zijn geheel gebruikt als kantoorpand. De APG dochters Loyalis en Obvion Hypotheken (APG en Rabo) zijn de gebruikers.

  2. De ambachtschool was voor mij een mooi imposant gebouw, waarin heel veel jongeren hele knappe dingen deden. Eigenlijk was ik een beetje jaloers opo ze. Volgens mij heb ik meerdere werkstukken gezien vroeger, die de leerlingen voor de overgang (?) of hun examen (?) moesten maken. Het plein ervoor was een soort park met heesters en perkjes en grind en de straten die op dat plein uitkwamen, kwamen overal vandaan, zo leek het, als ik op de fiets van mijn zus door die buurt crosste. Ik kon nog niet op het zadel maar stond op de trappers. Die buurt was niet druk, dus het was een mooi parcours met veel variatiemogelijkheden. Ik ben blij, dat voor Heerlen, waar een hoop is afgebroken dit gebouw in een bepaalde vorm behouden is gebleven. Datzelfde geld voor het grote gebouw aan het Bekkerveld. Zelfde tijd? architect? Overigens herinner ik het me als een van buiten donker gebouw, dat wel een beetje griezelig kon overkomen als je alleen was met je fietsje of als de zon niet scheen (en dat deed ze toen ook wel eens). Dat zal mede zijn gekomen, omdat je er kwam als je eigen school “uit” was of in vakanties, als daar ook weinig leerlingen waren. Volgens mij was het “plein” een grote rechthoek met afgeschuinde hoeken. Aan de korte kanten kwamen vier straten erop uit en tegenover het gebouw -stadkant- in het midden nog een. als je daar doorheen ging,kwam je bij het “Romeinse weitje” In de linker hoek was de Hamerstraat, als je daar een stukje door ging en rechts af ging voordat de helling begon, kwam je bij een prachtige speeltuin in het verlengde van de Oude Lindestraat, waarin je de gevaarlijke dingen deed, die je ouders beter niet konden zien. Alles was glooiend met weitjes ertussen of perkjes en lage waterbekkens/ badjes met groen op de bodem en sliertige alg en veel rode wormpjes (?) en naar zand en water ruikende houten gebouwtjes. En je kon er (Sibema-)ijs krijgen. Het rechthoekige ijsje, alleen wit of met drie kleuren met een wafeltje aan iedere kant. Die kostten een dubbeltje toen. Nieuwe regels hebben speeltuinen erg “clean”gemaakt. Waar kun je nog splinters in je billen krijgen, als je van een glijbaan gaat? Die (twee?) waren daar trouwens erg hoog (uit mijn optiek) en zeer ondiep. Je moest op een ruig, karpetachtig matje gaan zitten. In ieder geval op een handdoek of je eigen T-shirt (dat toen nog niet T-shirt heette). Volgens mij heeft de speeltuin voor het ABP moeten wijken. waar waren we gebleven? Oh ja, Ambachtschool….

  3. De Ambachtschool…

    Ikzelf ben er in 1968 vanuit Voerendaal als leerling terrecht gekomen. Daar ik het plan had gevat om bakker te worden ( dat kon toendertijd alleen in Heerlen ) moest ik eerst toelatingsexamen doen, haalde ik dat niet bleef mij niets anders over, dan iets anders te gaan leren op de L.T.S. te Hoensbroek wat betekende dat je in plaats van 4 km met je fiets naar Heerlen ruim 8 km naar Hoensbroek rijden moest.
    Gelukkig haalde ik het examen en dus toog ik de eerste dag naar de L.T.S. in Heerlen.
    Daar werden we verwelkomt in de kantine door de toenmalige congerge Dhr Peters, die aan de zijde van de Hamerstraat de portierswoning bewoonde.
    Na de indeling per klas moest ik en mijn klasgenoten aan de linkerzijde naar de eerste verdieping gaan naar het lokaal van Dhr de la Roy, onze klassenleraar en engelsleraar.
    Het eerste jaar werden algemene vakken gegeven zoals metaalbewerken ( dhr Ramaekers ) in de kelder, houtbewerken ( bij Piet NEUS ), schilderen en tekenen ( bij d,r KUUSCH ) en verder nederlands, engels, wiskunde, geschiedenis etc… en natuurlijk Godsdienst ( bij Pater Jacobs ) bij Pater jacobs de goede man kon je roken in de klas, wat overigens streng verboden was, werd je in de fietsenstalling betrapt moest je voor straf je vrije uren terug komen en onder toezicht van Dhr Peters stoelen etc.. in de kantine repareren.
    Het tweede jaar kon ik dan eindelijk als leerling bakker aan de slag ( Dhr Koomen, zijn vrouw heette klaar werd beweerd haha ) maar zag toen niet in wat engels, wiskunde en al die, andere vakken met bakken te maken hadden, dus… spijbelen maar op het station van Heerlen…. Direct de eerste dag al betrapt door Dhr Peters, het was net of hij elke leerling op de LTS kende dus meekomen en een brief naar je ouders….pffff. Mijn vader zei … als je niet wil leren ga je maar werken, zo gezegd zo gedaan de maandag erop was ik al aan het werk als leerling bakker bij Bakker Cloodt te Voerendaal, deze had als logo…

    GEEN BETER GEBAK EN BROOD DAN VAN DE
    GEBROEDERS CLOODT

    Dat was mijn herrinering aan de L.T.S. te heerlen, een korte maar heel mooie tijd voor mij.

    1. Hey Peter Heiligers uit de Panhuisstraat, haha.
      Ik lees je verhaal en constateer, dat ik net voor jou in 1966 en 1967 op de LTS gezeten heb.
      Wat inderdaad nog een diepe indruk op mij gemaakt heeft, waren de diverse lekkere koekjes die jullie dagelijks maakten. Als wij s’ middags uit de smederij van dhr. Dacar kwamen, rook je ze al en een gedeelte van mijn ,,zakgeld ” ging dan ook vast naar de aanschaf van die lekkernijen.

      Overigens ben ik je ook al tegen gekomen in ,,Voerendaal vertelt” en heb daar ook vele gemeenschappelijkheden ontdekt.

      Groetjes, Ferdy.

  4. Een mooit tijd… Meubelmaken & Stofferen… Dhr. Bindels… goede man, mooie meubels gemaakt daar, we hebben de Lerarenkamer nog vernieuwd, ik heb een houten gedraaide en uitgesneden “poot” gemaakt, deze stond fraai op de hoek van het “buffet”… in die Lerarenkamer. Ik weet helemaal niet of deze de brand overleefd heeft, ik heb ergens nog een foto, in Brunssum… Zal hem proberen op te duiken als ik in de buurt ben, ik leef nu al een tijdje in Argentinië…

  5. Ik ben ervan overtuigt dat we toen veel voor het verdere leven geleerd hadden. Ik heb Bankwerker geleerd. Vind het prachtig de namen van de toenmalige leraars weer eens te horen ( lezen ). Ik zit in zuid Duitsland en heb dank door mijn opleiding op de Ambachtschool later in München de Meister in koeltechniek erbij gehaalt.

  6. Ja als ik die verhalen lees dan gaan mijn gedachten automatisch naar de jaren zestig.Vanaf 1966 heb ik enkele jaren op de ambachtschool/lts volbracht in het metaalbewerken.Heb ik nog een jaar smeden gehad,als menneke pas van de lagere school met een zware hamer het hete ijzer te bewerken.Leraar Dacar stond dat op afstand lachend te bekijken,kom eens hier met die hamer,en hij liet mij dan zien hoe het hoorde .Namen van leraren die ik me nog goed kan herinneren zijn Dhr Lutt en Linssen metaalbewerken ,Dhr vd Leegte plaatwerken Dhr Cuipers (cowboy)engels,Dhr Zegers vaktekenen,Dhr Pleiers (kuuschke),werktuigen,zo kan ik nog wel even doorgaan,ik heb er een fijne tijd beleeft.De geur van de broden en gebak van de opleiding banketbakkers hing bijna altijd in de lucht,en kon je als je tenminste op tijd was de produkten kopen voor een paar cent.Ik vond het een prachtig statig gebouw,en in mijn latere leeftijd ben ik werkzaam geweest als technisch medewerker aan de St Elisabeth kliniek,in de volksmond beter bekend als de vroedvrouwenschool.De stijl van het gebouw deed mij veel denken aan de oude ambachtschool,en toen ik mij wat verdiepte in de bouw kwam ik er achter dat de architect van beide gebouwen Dhr Jan Stuyt uit den Haag was .Nog altijd als ik in de buurt ben van beide gebouwen dwalen mijn gedachten automatisch terug naar die tijd.

    1. Hallo Frans.
      Ook ik heb in 1966 + 1967 op de LTS metaalbewerking gezeten. Het was net in de tijd dat de z.g. ,,Mammoetwet” van kracht ging. Ik kan mij inderdaad nog herinneren de heren Dacar; smeden en lassen / van der Leegte; plaatwerken / Cuipers; engels / Piet Lutt; bankwerken ( blokjes vijlen tot in den treure ) / Zegers; vaktekenen / Jongen; natuur-en werktuigbouwkunde / Pleiers; werktuigkunde / Oostwegel; toen directeur.

      Uit mijn ervaringen kan ik mij herinneren, dat er een leraar was ( dacht dhr. Jongen ), die op enig moment zo veel door iemand ,,geplaagd” werd, dat hij uiteindelijk met een vuurrode kop naar huis moest en overspannen bleek.

      Een andere leraar had problemen met zijn longen en moest steeds de trap op naar de hogere verdiepingen. Daar aangekomen moest hij eerst een tijdje op de stoel gaan rusten voor hij verder kon.

      Bij dhr. Zegers mocht ik op de vrije middagen terugkomen als ik straf- c q inhaaluren had. Ik heb in die tijd mijn tekenvaardigheden en punten goed kunnen verbeteren, haha.

      Vanwege vernoemde ,,Mammoetwet” ben van de 1e naar de 3e klas gegaan. Vanwege een ongeval heb ik daar een behoorlijke achterstand opgelopen en ben blijven zitten. Daarna ben ik naar de Kon. Marine gegaan.

      Tijdens het smeden heeft een toenmalige klasgenoot Henk v. Klein Tuente, die de tang moest vasthouden, het gloeiend hete werkstuk op mijn voet laten vallen. Dat brandde toen dwars door mijn schoen heen.
      Op een ander moment was er iemand naast mij aan het kletsen tijdens het opnemen van de presentielijst bij Dhr. van der Leegte. Vervolgens kwam er zomaar een houten hamer door het lokaal suizen en raakte die persoon in zijn lip.
      Ik had toen mazzel dat ik het zag aankomen. Grote paniek.

      Wat betreft mijn verblijf op de LTS was dat niet erg naar mijn zin en vooral het haaks vijlen van de ruwe blok metaal was niet mijn ding en ging mij op enig moment erg vervelen. Doordat ik dat vijlen niet erg lukte kwam ik ook niet veel aan het machinebankwerken toe, waar toch meer mijn passie lag en gingen de handigere jongens mij voor.

      Nadat ik vanuit de Marine weer in de burgermaatschappij terecht kwam, heb ik toch nog enkele jaren als draaier in de metaalindustrie gewerkt o.a. bij Mechanische Industrie Habets in Nuth, de Reinal in Maastricht en van daaruit als uitleenkracht aan de Stolberger Kabelwerken in Duitsland, waar ik het vak echt goed heb kunnen leren in werkplaatsen met toen veel meer mogelijkheden als hier in Nederland.

      Groetjes Ferdy

  7. 1957 dagelijks van de Schelsberg naar de Ambachtschool gefietst. De eerste jaargang van de schoolkrant nog steeds bewaard. Wat overigens een mooi tijdschrift met veel foto’s was.
    De namen die ik mij herinner zijn : technisch tekenen dhr. Zeegers; technisch schetsen dhr.Tummers; meetkunde en algebra dhr. Jongen; natuur – en werktuigkunde Dhr.Oud; verbrandingsmotoren dhr. Oostwegel; calorische werktuigen en materialenkennis dhr. Roelofs; godsdienst kapelaan Janssen; nederlands en engels dhr. Meijs; bankwerken dhr. de Herder; smeden dhr. van der Leeghte ( in het tweede jaar een jongere man die Zuid-Nederlands bokskampioen was geweest en wiens naam ik mij niet meer herinner. ); plaatwerken en lassen dhr. Crooymans; de gymleraar kan ik mij als persoon wel,maar zijn naam niet meer herinneren. Het was een vriendelijke grijze meneer met een wat hese stem. Het kan zijn dat wij voor nederlands ook een andere leraar hebben gehad.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.