Heerlen kent een roerig bouwverleden met veel sloop en nieuwbouw. Het geheugen was tot nu toe het enige hulpmiddel om snel een beeld te krijgen van de ouderdom van een pand. Sinds kort is er echter een andere manier om dit te doen.
Op basis van gegevens uit het kadaster is er namelijk door Bert Spaan van de Waag Society een kaart gemaakt. Deze kaart laat zien hoe oud de gebouwen in heel Nederland zijn.
Nadeel is tot nu toe echter wel nog het ontbreken van straat en plaatsnamen. Dankzij de typische vorm van Zuid-Limburg is het nog redelijk te doen om Heerlen te vinden. Door te klikken op individuele gebouwen krijg je wel weer informatie over de bouwdatum en de locatie.
Opvallende zaken
Van de mijnbouw is in Heerlen nog maar weinig te zien. Een van de gebouwen die wel nog te zien is ligt achter het oude CBS gebouw. De schacht van de Oranje Nassau 1. Opmerkelijk is wel dat het oude CBS gebouw volgens de kaart uit 1931 komt. Waarschijnlijk is dit dus foutief samengetrokken met het kantoorgebouw van de ON1 dat ten oosten van het oude CBS gebouw ligt.
![Het oranje vierkantje in het midden is de ON1 schacht]](https://i0.wp.com/www.heerlenvertelt.nl/wp-content/uploads/2013/10/oud-buurt_afbeelding2.jpg?resize=490%2C360&ssl=1 "Het oranje vierkantje in het midden is de ON1 schacht]")
Het oudste gebouw in Heerlen Centrum is volgens de kaart Akerstraat 7. Voor velen ook bekend als Café Bijsmans. Dit gebouw stamt uit 1722. En de Pancratius kerk dan? Tja, volgens de kaart stamt deze uit 1960. We kunnen het wel snel eens zijn dat dit incorrect is.
Om zelf de kaart te bekijken kunt u hier [LINK: http://dev.citysdk.waag.org/buildings/#50.8723,5.956,11] terecht. Het oudste gebouw in Gemeente Heerlen wat wij tot nu toe hebben kunnen vinden is uit 1550 (Schandelermolenweg 16). Kunt u dit overtreffen?
Klik op linksstaande QR-code. Print de QR-code uit en hang deze op. Door te scannen met een telefoon komen bezoekers direct uit bij dit verhaal.
Als ik zo vrij mag zijn om een toelichting te geven?
Sinds enkele jaren is elke gemeente verplicht om een zogenaamde BAG-registratie te beheren. BAG is een afkorting van Basisregistraties Adressen en Gebouwen. In deze registraties zijn alle gegevens met betrekking tot adressen (naam openbare ruimte, nummeraanduiding en woonplaats) en gegevens met betrekking tot panden en verblijfsobjecten opgenomen. Een pand is kort gezegd een bouwwerk, een verblijfsobject is een gebruikseenheid zoals bijvoorbeeld een woning, een winkel, een kantoor of een bedrijf. Van elk pand en verblijfsobject zijn bepaalde gegevens opgenomen. Van panden is onder andere het bouwjaar en de pandgeometrie (waar ligt het pand en wat is de vorm) opgenomen. Van een verblijfsobject is de gebruiksoppervlakte en de functie opgenomen.
Een ieder die de link aanklikt die in het artikel is opgenomen ziet de pandenkaart en kunt u elk pand aanklikken. U kunt dan rechts alle gegevens die van het pand zijn opgenomen in de BAG-registratie bekijken. Als in het pand een verblijfsobject is gelegen dan ziet u ook de gegevens van het verblijfsobject zien. Niet in alle panden is een verblijfsobject gelegen, voorbeelden hiervan zijn bijvoorbeeld schuren of garages bij woningen.
De BAG-registratie is door de meeste gemeenten onder grote tijdsdruk opgebouwd waarbij gegevens die geregistreerd moeten worden uit allerlei bronnen zijn opgenomen. Het is daardoor goed te begrijpen dat niet alle gegevens correct zijn opgenomen. Het feit dat het bouwjaar van de Pancratiuskerk niet goed is opgenomen is daarmee te verklaren. Fouten die zijn geregistreerd in de BAG-registratie kunt u altijd melden bij de gemeente.
“Het oudste gebouw in Gemeente Heerlen wat wij tot nu toe hebben kunnen vinden is uit 1550 (Schandelermolenweg 16). Kunt u dit overtreffen?”
Ja, kan ik. Kasteel Terworm komt volgens de kaart uit 1500. Kasteel Hoensbroek is ouder, maar is op de kaart niet terug te vinden. De hoeves van kasteel Hoensbroek staan wel op de kaart, maar deze zijn van latere datum.