Heerlense Vroedvrouwenschool was haar tijd ver vooruit!

Marga Abrahams (80) was heel graag naar de schrijfdag gekomen, die Heerlen Vertelt in september hield. Maar omdat de locatie niet goed toegankelijk was voor haar elektrische rolstoel ging dat niet. Geen nood, we bezochten Marga in haar appartement in Meezenbroek. “Ook Heerlen”, benadrukt Marga. De stad waar ze veel herinneringen aan heeft.

Vooral de Heerlense Vroedvrouwenschool loopt als een rode draad door Marga’s leven. “Ik was al wat ouder toen ik me pas goed realiseerde dat er alleen maar vrouwen in de vroedvrouwenschool kwamen. Dat er nog nooit een man een voet over de drempel had gezet. En ook dat het een heel belangrijke plek was voor Heerlen, want de vroedvrouwen werden er opgeleid. Ik werd er zelf geboren, mijn zus werd er geboren, maar ook mijn nichtjes. En in 1959 mijn dochter en in 1960 mijn zoon. Bij de geboorte van mijn dochter ben ik er zelfs twee keer geweest. De eerste keer stuurden ze me weer naar huis met de woorden ‘als de weeën goed op gang komen, komt u maar terug’. Maar ook de tweede keer duurde het nog even. Op een gegeven moment zei de vroedvrouw ‘ik zie de haartje al’. Ik zei ‘dat wil ik ook zien’, maar de vroedvrouw had geen spiegel. Nou, ik wel, mijn moeder die bij de bevalling was, ging de spiegel uit mijn tas halen en zo heb ik mijn dochter geboren zien worden. Dat had nog nooit iemand gevraagd, dus dat was heel vooruitstrevend voor die tijd. Ik ben die vroedvrouw die zo met mij meevoelde nog altijd dankbaar.”

In 1970 werd de zoon van Marga’s zus Lorette in de Vroedvrouwenschool geboren. “Heel bijzonder, want mijn Nederlandse zus was in Amerika getrouwd met een Duitser. Een week voor de bevalling kwamen ze terug naar Europa en ze gingen in Duitsland wonen. Ik zei tegen hen dat mijn zwager zeker bij de bevalling moest zijn. Dat kan in Duitsland niet, was het antwoord. Nou, dan komt mijn zus naar Heerlen, vond ik. Ik heb mijn zwager kunnen overhalen en hij is bij de bevalling van zijn zoon geweest. Zijn reactie naderhand: ‘Marga, wat jij mogelijk hebt gemaakt, zal ik nooit vergeten’. En ook dat was in Heerlen.”

Begin jaren tachtig woonde een vriendin van mijn dochter in Duitsland en leerde daar voor vroedvrouw, Hebamme in het Duits. ‘Jouw vriendin moet eens naar Heerlen komen en in de Vroedvrouwenschool rondkijken’, zei ik tegen mijn dochter. Zo gezegd, zo gedaan. Ze kwam met veertien collega’s uit Keulen naar Heerlen en ik regelde een ontmoeting met dokter Oomers, de toenmalige directeur van de Vroedvrouwenschool die hen ook rondleidde. Ze vonden het heel interessant om te zien hoe alles in z’n werk ging en hoe vooruitstrevend de Vroedvrouwenschool in veel dingen was. Eerst kregen de moeders een kamertje gewezen waar ze hun kleding konden laten liggen, dan gingen ze naar een kamer waar ze de weeën afwachtten en zodra er genoeg ontsluiting was, gingen ze naar de verloskamer. Echtgenoot en eventueel de moeder bleven er bij tot het kindje geboren was. Uit onderzoek destijds door een Parijse arts bleek wel al hoe belangrijk het is dat het kindje meteen na de geboorte in de armen van de moeder wordt gelegd. Ongeboren baby’s krijgen alles mee in de buik. Er werd niet voor niets gezegd dat als je als zwangere vrouw bijvoorbeeld ergens nerveus om was, je rustgevende muziek op moest zetten. Baby’s groeien in die veilige, warme buik en worden dan ineens in die koude wereld gezet. Leg ze daarom eerst even op de borst van moeder en laat zevan daaraf die nieuwe wereld bekijken, was de conclusie van het Parijse onderzoek. En ook hierin liep de Heerlense vroedvrouwenschool voorop!”

Marga Abrahams heeft nog meer herinneringen aan Heerlen, vooral aan de wijk Meezenbroek waarin ze opgroeide. Ook heeft deze geboren en getogen Heerlense veel betekend voor het ballet in Heerlen. Daarover in een volgend verhaal meer.