De vergeten brigade

In 1961 moesten duizenden dienstplichtigen halsoverkop naar Duitsland. De spanningen tijdens de Koude Oorlog namen toe en de NAVO nam zijn stellingen in. Nederland was ook – voor het eerst – opgeroepen om zijn stelling te bewaken. Een van de (ondertussen oud-) commando’s was Heerlenaar Willem Kiers, ingedeeld bij de brigade die luisterde naar de naam 121 Lichte Brigade (LtBrig), actief tussen  1961-1963. Willem weet het nog goed en deelt op HeerlenVertelt zijn verhaal.

‘Ja, het is nu al bijna 62 jaar geleden dat wij “Volk en Vaderland” moesten gaan verdedigen’, blikt hij terug. ‘Samen met andere NAVO-landen moesten wij meehelpen het Warschaupact een halt toe te roepen.’ Het Warschaupact was een militair bondgenootschap van communistische landen, dat tussen 1955 en 1991 heeft bestaan. Het werd op voorstel van Sovjetpartijleider Chroesjtsjov opgericht als tegenhanger van de NAVO. Willem en zijn mede-commando’s vervulden als gevolg van deze ‘Berlijn-crisis’ de militaire dienst op de Britse legerbasis Camp Hohne (in Duitsland).

Commando’s uit Parkstad
‘Er zaten veel Zuid-Limburgers bij deze commandogroep’, weet Willem. ‘Diverse mensen hier uit de Mijnstreek. Ik herinner me René Schupp uit Heerlen. Bil Bosten en ik kwamen uit de buurt van Brunssum. Vrolings en Kulowany zijn twee andere namen die ik me nog herinner en ook in mijn commando-opleiding van 60-6 zaten. Ik kan er zò nog twintig opnoemen.’

Praten over de Rode Beek in Hohne
Willem vertelt dat er op de legerbasis geregeld over ‘thuis’ werd gepraat door de commando’s. Dat schept een band. ‘De Brunssummerheide en de Rode Beek kwamen vaak ter sprake.’ Dat was bepaald geen toeval. ‘Veel soldaten die in Limburg op moesten komen draven, hadden hun eerste oefeningen op de Brunssummerheide gehad,’ weet Willem. ‘Verschillenden van hen raakten overigens ernstig gewond bij een ongeluk.’

Ongeluk
In juni 1962 moest de brigade weer voor twee maanden naar Duitsland en er was besloten om het grootste gedeelte van de weg daarnaartoe, lopend af te leggen. Dat was wel zo’n 200 kilometer. Toen het laatste traject na een overnachting was gestart en het gezelschap in colonne achter elkaar aan de linkerkant van de weg liep (met ook lantaarndragers voor de veiligheid), werden zij plotsklaps van achteren door een dronken automobilist aangereden. Het tragische gevolg: drie doden en vele zwaar en licht gewonden.

Oude stijl
‘De dienstplichtige lichtingen uit Parkstad en al hun companen van elders, waren overigens de laatste die nog de oude stijl opleidingen kregen, zo weet Willem Kiers. ‘Alles werd enkele jaren later verbeterd. Betere kleding, wapens en militaire verdediging. De diensttijd was toen 18 maanden en werd twee maanden verlengd vanwege “De muur” en de dreiging vanuit het oosten.’ Wat Willem maar moeilijk te verkroppen vindt, is dat zij allen niet als veteraan worden ingeschreven, ondanks de grote dreiging die er toen was: ‘Ook op nucleair gebied was het kantje boord…’ Met een kleine groep maakte hij later zijn beklag, maar het werd niet geaccepteerd.

Weer even samen
Op 15 oktober 2021 kwam een select gezelschap van de brigade weer even samen bij het onthullen van een plaquette bij de Bernardkazerne in Amesfoort. Dat gebeurde naast een tank die destijds gebruikt werd. ‘Voor velen was dit toch wel weer een openbaring om te horen hoe ernstig die tijd eigenlijk was,’ zegt Willem.

Hij besluit door te zeggen dat er ‘vele oudjes herinneringen aan deze tijd hebben’. Was jij er een van? Of herinner jij je iets uit die tijd? Laat het hieronder weten!

Foto boven: Commando’s op weg naar Hohne

 

De aankomst van onder andere Willem in Hohne

Een select gezelschap van de brigade kwam in 2021 weer even samen bij het onthullen van een plaquette

 

Frank

Frank van Opdorp (1985) is onder andere schrijver, media-cultuurwetenschapper, bedrijfsjournalist en communicatieadviseur. Bij Heerlen Vertelt vervult hij de rol van hoofdredacteur. Frank studeerde in 2009 af aan de Universiteit van Maastricht, waar hij zijn Masterdiploma Cultuur- en Wetenschapstudies behaalde met een specialisatie in politieke cultuur. Een jaar daarvoor behaalde hij op dezelfde plek zijn Bachelor Cultuurwetenschappen (2008) met een specialisatie in Media-cultuur. Na de ervaring die hij tijdens zijn studie opdeed, met onder andere stages bij de Provincie Limburg en L1 Radio-Televisie, werkte hij een jaar bij de gemeente Meerssen als communicatieadviseur en persvoorlichter. Momenteel werkt hij al ruim tien jaar op de afdeling Communicatie & Marketing van Zuyderland (voorheen Atrium en Orbis). De Heerlense cultuur, samenleving en geschiedenis (en breder gezien ook die van Parkstad) heeft altijd zijn aandacht gehad en mede dit heeft er eind 2009 / begin 2010 toe geleid dat hij samen met initiatiefnemer Maurice van Opdorp Heerlen Vertelt inhoudelijk vorm gaf. Na het overlijden van Maurice, nam Frank de rol van hoofdredacteur op zich, in het bestuur dat momenteel verder bestaat uit voorzitter Michel Lemaire, penningmeester Jeroen Postma en secretaris Pim Odekerken. Buiten zijn grote interesse voor cultuur, actualiteit en media, houdt hij zich in zijn vrije uurtjes ook bezig met design, film, voetbal, hardlopen, schrijven, muziek maken met zijn band en fotografie.

One thought to “De vergeten brigade”

  1. Ik was een van de commandos betrokken bij het ongeluk in het Noord Duitse Steimbke waarbij drie doden te betreuren waren. Ook waren er nog achttien gewonden waarvan enkelen nog een lange revalidatie voor de boeg hadden. De drie pelotons van de 104e commando compagnie liepen achter elkaar “single file” langs de kant van de weg toen een dronken Duitser, terugkomend van een schuttersfeest ,achter op de groep in reed. Gelukkig was ik zelf niet bij de gewonden en na het ongeluk werd de mars afgebroken en het laatste stuk in de Dafs afgelegd. Ik denk dat we er toen al 150 KM in marstempo op hadden zitten.

    Wat betreft onze status als veteraan daar kan ik me niet druk over maken sinds ik gehoord heb dat intendance militairen die spullen in Afghanistan afleverden en met hetzelfde toestel retour Nederland vlogen wel geregistreerd staan als veteraan.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.